Chicomoztoc ('De plaats van de zeven grotten' of 'De grot van de zeven nissen') is de mythologische grot van opkomst voor de Azteken / Mexica, de Tolteken en andere groepen in Centraal Mexico en Noord-Meso-Amerika. Het wordt vaak afgebeeld in Centraal-Mexicaanse codices, kaarten en andere geschreven documenten die bekend staan als lienzos, als een ondergrondse hal omringd door zeven kamers.
In de overlevende afbeeldingen van Chicomoztoc, is elke kamer gelabeld met een pictogram dat een andere Nahua-lijn noemt en illustreert die uit die specifieke plaats in de grot is ontstaan. Net als bij andere grotten geïllustreerd in de Meso-Amerikaanse kunst, heeft de grot enkele dierachtige kenmerken, zoals tanden of tanden en ogen. Meer ingewikkelde weergaven tonen de grot als een leeuwachtig monster uit wiens gapende mond de oorspronkelijke mensen tevoorschijn komen.
Opkomst uit een grot is een rode draad in het oude Meso-Amerika en onder groepen die tegenwoordig in het gebied wonen. Vormen van deze mythe zijn te vinden in het noorden van het Amerikaanse zuidwesten tussen culturele groepen zoals de Ancestral Puebloan of Anasazi. Zij en hun moderne afstammelingen bouwden heilige kamers in hun gemeenschappen bekend als kiva's, waar de ingang naar de sipapu, de Puebloan plaats van herkomst, werd gemarkeerd in het midden van de vloer.
Een beroemd voorbeeld van een pre-Azteekse opkomstplaats is de door mensen gemaakte grot onder de Piramide van de Zon in Teotihuacan. Deze grot verschilt van het Azteekse verhaal van opkomst omdat het slechts vier kamers heeft.
Een ander geconstrueerd Chicomoztoc-achtig heiligdom is te vinden op de site van Acatzingo Viejo, in de staat Puebla, centraal Mexico. Het komt nauwer overeen met het Azteekse account omdat het zeven kamers heeft die zijn uitgehouwen in de muren van een rond rotsblok. Helaas werd een moderne weg direct door deze functie gesneden, waarbij een van de grotten werd vernietigd.
Vele andere plaatsen zijn voorgesteld als mogelijke Chicomoztoc-heiligdommen, waaronder de site van La Quemada, in het noordwesten van Mexico. De meeste experts geloven dat Chicomoztoc niet noodzakelijkerwijs een specifieke, fysieke plaats was, maar, net als Aztalan, een wijdverbreid idee onder veel Meso-Amerikaanse mensen van een mythische grot als een plaats van opkomst voor zowel mensen als goden, waaruit elke groep zich materialiseerde en identificeerde in hun eigen heilig landschap.
Bijgewerkt door K. Kris Hirst
bronnen
Aguilar, Manuel, Miguel Medina Jaen, Tim M. Tucker en James E. Brady, 2005, Constructing Mythic Space: The Significance of a Chicomoztoc Complex at Acatzingo Viejo. In the Maw of the Earth Monster: Mesoamerican Ritual Cave Use, uitgegeven door James E. Brady en Keith M. Prufer, 69-87. Universiteit van Texas Press, Austin
Boone, Elizabeth Hill, 1991, Migration Histories As Ritual Performance. In Om plaats te veranderen: Azteekse ceremoniële landschappen, uitgegeven door David Carrasco, pp. 121-151. Universiteit van Colorado Press, Boulder
Boone, Elizabeth Hill, 1997, Prominent Scenes and Pivotal Events in the Mexican Pictorial Histories. In Códices y Documentos sobre México: Segundo Simposio, uitgegeven door Salvador Rueda Smithers, Constanza Vega Sosa en Rodrigo Martínez Baracs, pp. 407-424. vol. I. Instituto Nacional de Antropología E Historia, Mexico, D.F.
Boone, Elizabeth Hill, 2000, Verhalen in rood en zwart: picturale geschiedenis van de Azteken en Mixteken. Universiteit van Texas, Austin.
Carrasco, David en Scott Sessions, 2007, Grot, stad en Eagle's Next: een interpretatieve reis door de Mapa de Cuauhtinchan nr. 2. Universiteit van New Mexico Press, Albuquerque.
Durán, Fray Diego, 1994, De geschiedenis van Indië van Nieuw Spanje. Vertaald door Doris Heyden. Universiteit van Oklahoma Press, Norman.
Hers, Marie-Areti, 2002, Chicomoztoc. A Myth Rated, in Arqueología Mexicana, vol 10, Num.56, pp: 88-89.
Heyden, Doris, 1975, Een interpretatie van de grot onder de zonpiramide in Teotihuacan, Mexico. Amerikaanse oudheid 40: 131-147.
Heyden, Doris, 1981, The Eagle, The Cactus, The Rock: The Roots of Mexico-Tenochtitlan's Foundation Myth and Symbol. BAR International Series nr. 484. B.A.R., Oxford.
Monaghan, John, 1994, De verbonden met aarde en regen: uitwisseling, opoffering en openbaring in Mixtec Sociality. Universiteit van Oklahoma Press, Norman.
Taube, Karl A., 1986, The Teotihuacan Cave of Origin: The Iconography and Architecture of Emergence Mythology in Mesoamerica en the American Southwest. RES 12: 51-82.
Taube, Karl A., 1993, Aztec en Maya Myths. Het legendarische verleden. Universiteit van Texas Press, Austin.
Weigland, Phil C., 2002, Creation Northern Style, in Arqueología Mexicana, vol 10, Num.56, pp: 86-87.