Archeologie en geschiedenis van Olive domesticatie

Olijven zijn de vrucht van een boom die tegenwoordig alleen al in het Middellandse-Zeegebied te vinden is als bijna 2000 afzonderlijke cultivars. Tegenwoordig zijn olijven in een enorme variëteit aan fruitgroottes, vorm en kleur, en ze worden op elk continent geteeld behalve op Antarctica. En dat kan gedeeltelijk de reden zijn waarom het geschiedenis- en domesticatieverhaal van olijven ingewikkeld is.

Olijven in hun geboortestaat zijn vrijwel niet eetbaar door mensen, hoewel huisdieren zoals vee en geiten de bittere smaak niet erg lijken te vinden. Eenmaal in pekel genezen, zijn olijven natuurlijk erg lekker. Olijfhout brandt zelfs als het nat is; waardoor het erg handig is en dat kan een aantrekkelijk kenmerk zijn dat mensen naar het beheer van olijfbomen trok. Een later gebruik was voor olijfolie, die vrijwel rookvrij is en kan worden gebruikt in koken en lampen, en op vele andere manieren.

Olijfgeschiedenis

De olijfboom (Olea europaea var. men denkt dat europaea is gedomesticeerd uit de wilde oleaster (Olea europaea var. sylvestris), op minimaal negen verschillende tijdstippen. De vroegste dateert waarschijnlijk uit de neolithische migratie naar het Middellandse-Zeegebied, ~ 6000 jaar geleden.

Olijfbomen kweken is een vegetatief proces; dat wil zeggen, succesvolle bomen worden niet uit zaden gekweekt, maar eerder uit gesneden wortels of takken die in de grond worden begraven en mogen wortelen of op andere bomen kunnen worden geënt. Regelmatig snoeien helpt de teler om toegang te houden tot de olijven in de onderste takken, en olijfbomen staan ​​erom bekend eeuwen te overleven, sommige naar verluidt tot wel 2000 jaar of meer.

Mediterrane Olijven

De eerste gedomesticeerde olijven komen waarschijnlijk uit het Nabije Oosten (Israël, Palestina, Jordanië), of op zijn minst het oostelijke uiteinde van de Middellandse Zee, hoewel er enige discussie blijft bestaan ​​over de oorsprong en verspreiding ervan. Archeologisch bewijs suggereert dat de domesticatie van olijfbomen zich in de westelijke Middellandse Zee en Noord-Afrika verspreidde door de vroege bronstijd, ~ 4500 jaar geleden.

Olijven, of meer specifiek olijfolie, hebben een belangrijke betekenis voor verschillende mediterrane religies: zie de geschiedenis van olijfolie voor een bespreking daarvan.

Archeologisch bewijs

Olijfhoutmonsters zijn gewonnen van de bovenste paleolithische site van Boker in Israël. Het vroegste bewijs van olijvengebruik dat tot nu toe is ontdekt, is in Ohalo II, waar ca 19.000 jaar geleden olijfpitten en houtfragmenten werden gevonden. Wilde olijven (oleasters) werden gedurende het neolithicum (ongeveer 10.000 - 7.000 jaar geleden) voor oliën in het hele Middellandse-Zeegebied gebruikt. Olijfgroeven zijn teruggevonden in de Natufiaanse periode (ca. 9000 v.Chr.) Beroepen op de berg Karmel in Israël. Palynologische (pollen) studies over de inhoud van potten hebben het gebruik van olijfoliepersen door de vroege bronstijd (ca. 4500 jaar geleden) in Griekenland en andere delen van de Middellandse Zee geïdentificeerd.

Geleerden die moleculair en archeologisch bewijs gebruiken (aanwezigheid van kuilen, persapparatuur, olielampen, potten voor aardewerk voor olie, olijfhout en pollen, enz.) Hebben afzonderlijke domesticatiecentra geïdentificeerd in Turkije, Palestina, Griekenland, Cyprus, Tunesië, Algerije, Marokko , Corsica, Spanje en Frankrijk. DNA-analyse gerapporteerd in Diez et al. (2015) suggereert dat de geschiedenis gecompliceerd is door vermenging, waarbij gedomesticeerde versies in de hele regio worden verbonden met wilde versies.

Belangrijke archeologische vindplaatsen

Archeologische vindplaatsen die belangrijk zijn om de domesticatiegeschiedenis van de olijf te begrijpen, zijn Ohalo II, Kfar Samir, (kuilen gedateerd op 5530-4750 v.Chr.); Nahal Megadim (putten 5230-4850 cal BC) en Qumran (putten 540-670 cal AD), allemaal in Israël; Chalcolithische Teleilat Ghassul (4000-3300 v.Chr.), Jordanië; Cueva del Toro (Spanje).

Bronnen en verdere informatie

Plant domesticatie en het woordenboek voor archeologie.

Breton C, Pinatel C, Médail F, Bonhomme F en Bervillé A. 2008. Vergelijking tussen klassieke en Bayesiaanse methoden om de geschiedenis van olijvenrassen te onderzoeken met behulp van SSR-polymorfismen. Plant Science 175 (4): 524-532.

Breton C, Terral J-F, Pinatel C, Médail F, Bonhomme F en Bervillé A. 2009. De oorsprong van de domesticatie van de olijfboom. Comptes Rendus Biologies 332 (12): 1059-1064.

Diez CM, Trujillo I, Martinez-Urdiroz N, Barranco D, Rallo L, Marfil P en Gaut BS. 2015. Olijf domesticatie en diversificatie in het Middellandse Zeegebied. Nieuwe fytoloog 206 (1): 436-447.

Elbaum R, Melamed-Bessudo C, Boaretto E, Galili E, Lev-Yadun S, Levy AA en Weiner S. 2006. Oude olijf-DNA in pits: conservering, amplificatie en sequentieanalyse. Journal of Archaeological Science 33 (1): 77-88.