De eenvoudigste manier om een vraag in het Russisch te stellen, is door een bevestigende zin uit te spreken met vraagafbuiging of door de hoofdvraagwoorden Кто, Что, Где, Когда en Как te gebruiken.
Er zijn echter andere manieren om een vraag te formuleren, waaronder het gebruik van het negatieve. In dit artikel kijken we naar de Russische woordenschat en vraagwoorden, evenals de verschillende manieren waarop je vragen in het Russisch kunt stellen.
Russische vragen kunnen worden gevormd met behulp van een van de vijf basisvraagwoorden:
Vraagwoorden worden vaak aan het begin van een zin gevonden, net als in het Engels. Ze kunnen echter ook aan het einde of in het midden van een zin worden geplaatst. De positionering van een vraagwoord wordt gebruikt om de betekenis van een zin te wijzigen of om context toe te voegen en wordt vaak gecombineerd met verbuiging of spanning op een bepaald woord om de betekenis over te brengen.
De Russische zinsstructuur verandert niet wanneer een vraagwoord wordt toegevoegd en een zin in een vraag wordt omgezet. In de volgende zin wordt bijvoorbeeld het voornaamwoord "Я" ("I") vervangen door het vraagwoord "кто" ("wie"), terwijl de rest van de zin ongewijzigd blijft qua structuur (maar niet de vervoeging) :
Deze onveranderlijke structuur maakt het heel gemakkelijk om vragen te vormen als je eenmaal de hoofdvraagwoorden hebt geleerd:
Russisch woord | Vertaling | Uitspraak | Voorbeeld |
кто | wie | ktoh | Кто любит танцевать? - Wie houdt van dansen? |
что | wat | shtoh | Что происходит? - Wat is er aan de hand? |
где | waar | gdye / hdye | Где можно купить эту книгу? - Waar kan ik dit boek kopen? |
когда | wanneer | kagDAH | Когда начнется фильм? - Wanneer begint de film? |
как | hoe | kak | Как дела? - Hoe gaat het met jou? |
Gebruik deze vraagwoorden om complexere vragen te maken:
Russisch woord | Vertaling | Uitspraak | Voorbeeld |
почему | waarom | pachiMOO | Почему ты так думаешь? - Waarom denkt u dat? |
зачем | waarom / waarvoor | zaCHYEM | Зачем ты пришла? - Waarom ben je gekomen? / Waarom ben je hier gekomen?? |
Почему en Зачем worden vaak verward door leerlingen van de Russische taal, maar het is gemakkelijk om het verschil tussen deze vraagwoorden te vertellen als je je herinnert dat "почему" betekent "waarom" terwijl "зачем" meestal betekent "waarvoor" of een context hebben van ongeloof, zoals in deze voorbeelden:
Russisch woord | Vertaling | Uitspraak | Voorbeeld |
чей | wiens (mannelijk) | Chey | Чей это дом? - Wie zijn huis is dat? |
чья | wiens (vrouwelijk) | chyah | Чья машина? - Wiens auto is dit? |
чьё | waarvan (neutraal) | chyoh | Чьё вон то окно? - Wiens venster is dat daar? |
чьи | waarvan (meervoud) | chy'ee | Чьи книги лежат на столе? - Wiens boeken op tafel liggen? |
Het vraagwoord Чей (wiens) is een voornaamwoord en komt als zodanig overeen in geslacht, nummer en geval van het zelfstandig naamwoord waarnaar het verwijst.
Russisch woord | Vertaling | Uitspraak | Voorbeeld |
можно | misschien kan | MOZHnah | Можно это взять? - Mag ik dit nemen? |
Можно (may / can) wordt gebruikt in vraagtypen als "Mag ik ..." of "Kan ik dit nemen?" Het maakt deel uit van het beleefde maar niet overdreven formele register.
Russisch is een zeer flexibele taal als het gaat om woordvolgorde en wordt door veel taalkundigen aangeduid als een "vrije woordvolgorde" -taal. De beoogde focus van een zin bepaalt de door een Russische spreker gekozen woordvolgorde. Dit maakt het voor studenten van Russisch gemakkelijk om te leren hoe ze vragen kunnen vormen door intonatie te gebruiken.
In het volgende voorbeeld wordt een eenvoudige uitspraak eerst omgezet in een neutrale vraag en vervolgens in nog twee vragen die zich richten op een andere context van de zin:
In een Russische vraag stijgt de intonatie tegen het einde van de zin en valt aan het einde weer. Merk op dat in de gerichte vragen de intonationele nadruk ligt op het woord dat de spreker wil benadrukken. De stem verheft zich over het benadrukte woord en valt er direct daarna uit.
Russische sprekers gebruiken ontkenning in vragen wanneer het gespreksregister beleefd en formeel is. Ontkenning wordt meestal gedaan door het deeltje "не" (niet) toe te voegen. Het gebruik van deze vraagstructuur maakt het gebruik van het woord 'alsjeblieft' overbodig, omdat dit soort vragen al voldoende formeel is.
Не подскажете, который час?
Vertaling: Zou je me niet willen vertellen hoe laat het is??
Betekenis: Kun je me alsjeblieft vertellen hoe laat het is??
Не хочешь кофе?
Vertaling: Je zou geen koffie willen?
Betekenis: Zou je wat koffie willen?
Не могли бы Вы мне помочь?
Vertaling: Kun je me niet helpen??
Betekenis: Kan u me alstublieft helpen?