Hochdeutsch - Hoe Duitsers één taal kwamen spreken

Zoals veel landen bevat Duitsland talloze dialecten of zelfs talen binnen zijn verschillende staten en regio's. En net zoals veel Scandinaviërs beweren, kunnen de Denen hun eigen taal niet eens begrijpen, veel Duitsers hebben vergelijkbare ervaringen gehad. Wanneer u uit Sleeswijk-Holstein komt en een klein dorp in diep Beieren bezoekt, is het meer dan waarschijnlijk dat u niet zult begrijpen wat de inheemse bevolking u probeert te vertellen. De reden is dat veel van wat we nu dialecten noemen eigenlijk uit verschillende talen komt. En de omstandigheid dat Duitsers een fundamenteel uniforme geschreven taal hebben, is een grote hulp bij onze communicatie. Er is eigenlijk één man die we voor die omstandigheid moeten bedanken: Martin Luther.

Eén Bijbel voor alle gelovigen - Eén taal voor iedereen

Zoals u weet, heeft Luther de Reformatie in Duitsland afgetrapt, waardoor hij een van de centrale figuren van de beweging in heel Europa is. Een van de aandachtspunten van zijn religieuze overtuiging in tegenstelling tot de klassieke katholieke opvatting was dat elke deelnemer aan een kerkdienst zou moeten kunnen begrijpen wat de priester uit de Bijbel las of citeerde. Tot dat moment werden katholieke diensten meestal in het Latijn gehouden, een taal die de meeste mensen (vooral mensen die niet tot de hogere klasse behoorden) niet begrepen. Uit protest tegen wijdverbreide corruptie binnen de katholieke kerk, stelde Luther vijfennegentig stellingen op die veel van de misstanden noemde die Luther had geïdentificeerd. Ze werden vertaald in begrijpelijk Duits en verspreid over de Duitse gebieden. Dit wordt meestal gezien als de trigger van de Reformatiebeweging. Luther werd tot vogelvrij verklaard en alleen het lappendeken van de Duitse gebieden bood een omgeving waarin hij zich relatief veilig kon verbergen en leven. Hij begon toen het Nieuwe Testament in het Duits te vertalen.

Meer specifiek: hij vertaalde het Latijnse origineel in een mengeling van Oost-Centraal-Duits (zijn eigen taal) en Opper-Duitse dialecten. Zijn doel was om de tekst zo begrijpelijk mogelijk te houden. Zijn keuze plaatste sprekers van Noord-Duitse dialecten in het nadeel, maar het leek erop dat dit taalkundig destijds een algemene tendens was.

De "Lutherbibel" was niet de eerste Duitse Bijbel. Er waren anderen geweest, die geen van beide zoveel ophef konden veroorzaken en die alle door de katholieke kerk waren verboden. Het bereik van Luther's Bijbel profiteerde ook van de snel expaterende drukpersen. Martin Luther moest bemiddelen tussen het vertalen van het "Woord van God" (een zeer delicate taak) en het vertalen in een taal die iedereen kon begrijpen. De sleutel tot zijn succes was dat hij vasthield aan gesproken taal, die hij veranderde waar hij dit nodig achtte om een ​​hoge leesbaarheid te behouden. Luther zelf zei dat hij 'levend Duits' probeerde te schrijven.

Luther's Duits

Maar het belang van de vertaalde bijbel voor de Duitse taal lag meer in de marketingaspecten van het werk. Het enorme bereik van het boek maakte het een standaardiserende factor. Net zoals we nog steeds een aantal van Shakespeare's verzonnen woorden gebruiken wanneer we Engels spreken, gebruiken Duitstaligen nog steeds enkele van Luther's creaties.

Het fundamentele geheim van het succes van Luther's taal was de lengte van de administratieve controverses die zijn argumenten en vertalingen aangewakkerd. Zijn tegenstanders voelden zich al snel gedwongen om te argumenteren in de taal die hij had samengesteld om zijn uitspraken tegen te gaan. Precies omdat de geschillen zo diep gingen en zo lang duurden, werd Luther's Duits door heel Duitsland gesleept, waardoor het een gemeenschappelijke grond voor iedereen was om in te communiceren. Luther's Duits werd het enige model voor de traditie van "Hochdeutsch" (Hoogduits).