Een mooie dag verder - Duitse taal en cultuur

Dit artikel is het directe resultaat van een thread (van gerelateerde berichten) in een van onze forums. De discussie ging over het zogenaamd eenvoudige concept van 'aardig' zijn, zoals glimlachen of iemand een leuke dag wensen. Het werd al snel duidelijk dat alleen omdat je iets in het Duits KUNT zeggen niet betekent dat je MOET. De zin "Ich wünsche Ihnen einen schönen Tag!" klinkt nogal vreemd. (Maar zie de opmerking hieronder.) Probeerde te zeggen "Een mooie dag verder!" in het Duits is een goed voorbeeld van taal die cultureel ongepast is - en een goede illustratie van hoe het leren van Duits (of een andere taal) meer is dan alleen woorden en grammatica leren.

Het komt steeds vaker voor in Duitsland om de uitdrukking 'Schönen Tag noch!"van verkopers en voedselservers.

In een eerdere functie, 'Taal en cultuur', besprak ik enkele verbanden tussen  Sprache en Kultur in de breedste zin van het woord. Deze keer zullen we een specifiek aspect van de verbinding bekijken, en waarom het van vitaal belang is voor taalleerders om zich bewust te zijn van meer dan alleen de woordenschat en structuur van het Duits.

Als u bijvoorbeeld de Duits / Europese benadering van vreemden en informele kennissen niet begrijpt, bent u een uitstekende kandidaat voor cultureel misverstand. Glimlachendas Lächeln). Niemand zegt dat je grimmig moet zijn, maar glimlachen naar een Duitser zonder specifieke reden (zoals tijdens het passeren op straat) zal over het algemeen de (stille) reactie krijgen dat je een beetje sober moet zijn of niet helemaal "helemaal daar". (Of als ze gewend zijn Amerikanen te zien, ben je misschien gewoon weer zo'n raar lachje Amis.) Aan de andere kant, als er een duidelijke, echte reden is om te glimlachen, kunnen Duitsers hun gezichtsspieren oefenen. Maar wat ik in mijn cultuur als 'leuk' beschouw, kan voor een Europeaan iets anders betekenen. (Dit lachende ding is van toepassing op het grootste deel van Noord-Europa.) Ironisch genoeg kan een frons beter worden begrepen en geaccepteerd dan een glimlach.

Naast het glimlachen, beschouwen de meeste Duitsers de uitdrukking "een mooie dag verder" als een onoprecht en oppervlakkig beetje onzin. Voor een Amerikaan is het iets normaals en verwacht, maar hoe meer ik dit hoor, hoe minder ik het waardeer. Immers, als ik in de supermarkt ben om medicijnen tegen misselijkheid voor een ziek kind te kopen, heb ik misschien toch een mooie dag, maar op dat moment lijkt de "beleefde" opmerking van de checker zelfs meer ongepast dan normaal. (Heeft ze niet gemerkt dat ik medicijnen tegen misselijkheid kocht in plaats van, zeg maar, een sixpack bier?) Dit is een waargebeurd verhaal en een Duitse vriend die die dag bij mij was, had een goed gevoel voor humor en was mild geamuseerd door deze vreemde Amerikaanse gewoonte. We glimlachten daarom omdat er een echte reden was om dat te doen.

Ik geef persoonlijk de voorkeur aan Duitse winkeliers die je zelden de deur uit laten zonder "Auf Wiedersehen!" Te zeggen - zelfs als je niets hebt gekocht. Waarop de klant met hetzelfde afscheid antwoordt, gewoon een afscheid zonder dubieuze wensen voor een mooie dag. Het is een reden waarom veel Duitsers liever een kleinere winkel betuttelen dan een groot warenhuis.

Elke taalstudent moet altijd het gezegde in gedachten houden: "Andere Länder, andere Sitten" (grofweg "Wanneer in Rome ..."). Het feit dat er iets in de ene cultuur is gebeurd, betekent niet dat we moeten aannemen dat het automatisch wordt overgedragen naar een andere. Een ander land betekent inderdaad andere, andere gewoonten. De etnocentrische houding dat de manier van mijn cultuur "de beste manier" is - of even ongelukkig, zelfs geen serieus nadenken over cultuur - kan leiden tot een taalleerder die net voldoende Duits kent om gevaarlijk te zijn in een echte situatie.