Wat u moet weten over het epische gedicht 'Beowulf'

"Beowulf" is het oudste overgebleven epische gedicht in de Engelse taal en het vroegste stuk van de volkstaal Europese literatuur. Misschien is de meest voorkomende vraag die lezers hebben wel in welke taal "Beowulf" oorspronkelijk is geschreven. Het eerste manuscript werd geschreven in de taal van de Saksen, 'Oud Engels', ook bekend als 'Angelsaksisch'. Sindsdien is geschat dat het epische gedicht in 65 talen is vertaald. Veel vertalers hebben echter moeite gedaan om de stroom en alliteratie in de complexe tekst te handhaven.

Oorsprong van 'Beowulf'

Helaas is er weinig bekend over de oorsprong van dit beroemde epische gedicht. Velen geloven dat "Beowulf" is gecomponeerd als een elegie voor een koning die stierf in de zevende eeuw, maar er is weinig bewijs dat aangeeft wie die koning is geweest. De begrafenisrituelen beschreven in het epos vertonen een grote gelijkenis met het bewijsmateriaal gevonden in Sutton Hoo, maar te veel blijft onbekend om een ​​directe correlatie tussen het gedicht en de begraafplaats te vormen.

Het gedicht is mogelijk al rond 700 G.T. gecomponeerd en geëvolueerd door vele hervertellingen voordat het uiteindelijk werd opgeschreven. Hoe dan ook, wie de oorspronkelijke auteur ook is geweest, is verloren in de geschiedenis. "Beowulf" bevat veel heidense en folkloristische elementen, maar er zijn ook onmiskenbare christelijke thema's. Deze tweedeling heeft ertoe geleid dat sommigen het epos interpreteren als het werk van meer dan één auteur. Anderen hebben het gezien als symbolisch voor de overgang van het heidendom naar het christendom in het vroege middeleeuwse Groot-Brittannië. De extreme delicatesse van het manuscript, de waargenomen twee afzonderlijke handen die de tekst hebben ingeschreven, en het volledige gebrek aan aanwijzingen voor de identiteit van de auteur maken een realistische bepaling op zijn best moeilijk.

Oorspronkelijk zonder titel, in de 19e eeuw werd het gedicht uiteindelijk aangeduid met de naam van zijn Scandinavische held, wiens avonturen de primaire focus zijn. Terwijl sommige historische elementen het gedicht doornemen, zijn de held en het verhaal beide fictief.

Geschiedenis van het manuscript

Het enige manuscript van "Beowulf"dateert van rond het jaar 1000. Handschriftstijl onthult dat het werd ingeschreven door twee verschillende mensen. Of een schrijver het originele verhaal verfraaide of veranderde, is onbekend.

De vroegst bekende eigenaar van het manuscript was de 16e-eeuwse geleerde Lawrence Nowell. In de 17e eeuw werd het onderdeel van de collectie van Robert Bruce Cotton en staat het daarom bekend als Katoen Vitellius A.XV. Het manuscript bevindt zich nu in de British Library, hoewel het manuscript in 1731 onherstelbare schade heeft geleden bij een brand.

De eerste transcriptie van het gedicht werd gemaakt door de IJslandse geleerde Grímur Jónsson Thorkelin in 1818. Omdat het manuscript verder is vervallen, is de versie van Thorkelin zeer gewaardeerd, maar de nauwkeurigheid ervan is in twijfel getrokken.

In 1845 werden de pagina's van het manuscript in papieren lijsten gemonteerd om ze te beschermen tegen verdere schade. Dit beschermde de pagina's, maar het bedekte ook enkele letters rond de randen.

In 1993 heeft de British Library het Electronic Beowulf-project opgestart. Door het gebruik van speciale infrarood- en ultraviolette verlichtingstechnieken werden de gedekte letters onthuld terwijl elektronische afbeeldingen van het manuscript werden gemaakt.

Het verhaal

Beowulf is een fictieve prins van de Geats van Zuid-Zweden die naar Denemarken komt om koning Hrothgar te helpen zijn fantastische hal Heorot te bevrijden van een verschrikkelijk monster dat bekend staat als Grendel. De held verwondt het wezen dodelijk, dat de hal ontvlucht om in zijn hol te sterven. De volgende nacht komt Grendel's moeder naar Heorot om haar nageslacht te wreken en een van Hrothgar's mannen te doden. Beowulf spoort haar op en doodt haar, keert vervolgens terug naar Heorot, waar hij grote eer en geschenken ontvangt voordat hij naar huis terugkeert.

Nadat hij een halve eeuw in vrede de Geats heeft geregeerd, moet Beowulf worden geconfronteerd met een draak die zijn land bedreigt. In tegenstelling tot zijn eerdere gevechten is deze confrontatie verschrikkelijk en dodelijk. Hij wordt verlaten door al zijn vasthouders behalve zijn bloedverwant Wiglaf, en hoewel hij de draak verslaat, is hij dodelijk gewond. Zijn begrafenis en een klaagzang maken een einde aan het gedicht.

Het effect van 'Beowulf'

Er is veel geschreven over dit epische gedicht en het zal zeker wetenschappelijk onderzoek en debat blijven inspireren, zowel literair als historisch. Decennia lang hebben studenten de moeilijke taak op zich genomen om oud Engels te leren om het in de originele taal te lezen. Het gedicht heeft ook nieuwe, creatieve werken geïnspireerd, van Tolkien's "Lord of the Rings" tot Michael Crichton "Eaters of the Dead", en het zal dit waarschijnlijk nog eeuwen blijven doen.

Vertalingen van 'Beowulf'

Oorspronkelijk geschreven in het Oud-Engels, was de eerste vertaling van het gedicht in het Latijn door Thorkelin, in verband met zijn transcriptie van 1818. Twee jaar later maakte Nicolai Grundtvig de eerste vertaling in een moderne taal, Deens. De eerste vertaling in modern Engels werd gemaakt door J. M. Kemble in 1837. In totaal wordt geschat dat het epische gedicht in 65 talen is vertaald. 

Sindsdien zijn er veel moderne Engelse vertalingen geweest. De versie van Francis B. Gummere in 1919 valt buiten het auteursrecht en is gratis beschikbaar op verschillende websites. Veel recentere vertalingen, zowel in proza- als versvorm, zijn vandaag beschikbaar.