Duitse oorlogsslag van Grunwald (Tannenberg)

Na bijna twee eeuwen kruistocht aan de zuidelijke oever van de Baltische Zee hadden de Duitse ridders een aanzienlijke staat uitgehouwen. Onder hun veroveringen was de belangrijkste regio van Samogitia die de Orde verbond met hun tak in het noorden in Livonia. In 1409 begon een opstand in de regio die werd gesteund door het Groothertogdom Litouwen. Als reactie op deze steun dreigde de Duitse grootmeester Ulrich von Jungingen binnen te vallen. Deze verklaring bracht het Koninkrijk Polen ertoe om zich samen met Litouwen tegen de ridders te verzetten.

Op 6 augustus 1409 verklaarde Jungingen de oorlog aan beide staten en begon het vechten. Na twee maanden vechten werd een wapenstilstand tot 24 juni 1410 gesloten en beide partijen trokken zich terug om hun troepen te versterken. Terwijl de ridders buitenlandse hulp zochten, kwamen koning Wladislaw II Jagiello van Polen en groothertog Vytautus van Litouwen een wederzijdse strategie overeen voor de hervatting van de vijandelijkheden. In plaats van afzonderlijk binnen te vallen, zoals de ridders hadden verwacht, waren ze van plan hun legers te verenigen voor een rit in de hoofdstad van de ridders in Marienburg (Malbork). Ze werden geholpen in dit plan toen Vytautus vrede sloot met de Livonian Order.

Verhuizen naar Battle

Het gecombineerde Pools-Litouwse leger trok zich in juni 1410 samen in Czerwinsk en trok in noordelijke richting naar de grens. Om de ridders uit balans te houden, werden kleine aanvallen en invallen uitgevoerd buiten de hoofdlijn van de aanval. Op 9 juli stak het gecombineerde leger de grens over. Toen Jungingen hoorde hoe de vijand naderde, trok hij met zijn leger naar het oosten vanuit Schwetz en legde een versterkte linie achter de rivier de Drewenz. Toen hij de positie van de ridders bereikte, riep Jagiello een oorlogsraad en koos ervoor om naar het oosten te verhuizen in plaats van een poging te ondernemen op de linies van de ridders.

Op weg naar Soldau viel het gecombineerde leger vervolgens Gligenburg aan en verbrandde het. De ridders liepen parallel met de opmars van Jagiello en Vytautus en staken de Drewenz over bij Löbau en kwamen aan tussen de dorpen Grunwald, Tannenberg (Stębark) en Ludwigsdorf. In dit gebied stuitten ze op de ochtend van 15 juli op de strijdkrachten van het gecombineerde leger. Jagiello en Vytautus zetten zich in op een noordoost-zuidwestelijke as en vormden met de Poolse zware cavalerie aan de linkerkant, infanterie in het midden en Litouwse lichte cavalerie aan de rechterkant. Jungingen, die een defensieve strijd wilde voeren, vormde zich tegenover en wachtte op een aanval.

De slag om Grunwald

Naarmate de dag vorderde, bleef het Pools-Litouwse leger op zijn plaats en maakte geen indicatie dat het van plan was aan te vallen. Jungingen werd steeds ongeduldiger en stuurde boodschappers om de geallieerde leiders te berispen en hen aan te zetten tot actie. Aangekomen in het kamp van Jagiello presenteerden ze de twee leiders met zwaarden om hen te helpen in de strijd. Jagiello en Vytautus waren boos en beledigd om de strijd te openen. Rechts voortbewegend, begon de Litouwse cavalerie, ondersteund door Russische en Tartaarse hulporganisaties, een aanval op de Duitse troepen. Hoewel aanvankelijk succesvol, werden ze snel teruggeduwd door de zware cavalerie van de ridders.

De terugtocht werd al snel een route waarbij de Litouwers het veld ontvluchtten. Dit kan het gevolg zijn van een verkeerd geïnterpreteerde valse terugtrekking door de Tartaren. Een favoriete tactiek, het zien van hen die zich opzettelijk terugtrekken, kan tot paniek onder de andere rangen hebben geleid. Hoe dan ook, de Duitse cavalerie brak de formatie en begon een achtervolging. Terwijl de strijd naar rechts vloeide, namen de resterende Pools-Litouwse troepen de Duitse ridders in dienst. De ridders richtten hun aanval op Pools recht en begonnen de overhand te krijgen en dwongen Jagiello zijn reserves aan het gevecht te wijden..

Terwijl de strijd woedde, werd het hoofdkwartier van Jagiello aangevallen en werd hij bijna gedood. De strijd begon in het voordeel van Jagiello en Vytautus te keren toen de Litouwse troepen die waren gevlucht zich verzamelden en naar het veld begonnen terug te keren. Ze raakten de ridders in de flank en achteraan en begonnen ze terug te rijden. In de loop van de gevechten werd Jungingen vermoord. Zich terugtrekkend probeerden enkele ridders een laatste verdediging in hun kamp in de buurt van Grunwald. Ondanks het gebruik van wagens als barricades, werden ze al snel overspoeld en ofwel gedood of gedwongen zich over te geven. Verslagen vluchtten de overlevende ridders het veld.

Nasleep

In de gevechten in Grunwald verloren de Duitse ridders ongeveer 8.000 doden en 14.000 gevangen. Onder de doden waren veel van de belangrijkste leiders van de Orde. Pools-Litouwse verliezen worden geschat op ongeveer 4.000 - 5.000 doden en 8.000 gewonden. De nederlaag in Grunwald vernietigde het veldleger van de Duitse ridders effectief en ze konden de opmars van de vijand op Marienburg niet tegenwerken. Terwijl verschillende kastelen van de Orde zich zonder strijd overgaven, bleven anderen uitdagend. Toen ze Marienburg bereikten, belegerden Jagiello en Vytautus op 26 juli.

Bij gebrek aan de benodigde belegeringsuitrusting en -voorraden werden de Polen en Litouwers gedwongen het beleg in september af te breken. Met buitenlandse hulp konden de ridders het grootste deel van hun verloren territorium en forten snel terugvinden. Weer verslagen dat oktober in de Slag om Koronowo, zij vredesonderhandelingen begonnen. Deze brachten de Peace of Thorn voort, waarin zij afstand deden van aanspraken op Dobrin Land en, tijdelijk, op Samogitia. Bovendien werden ze opgezadeld met een enorme financiële schadevergoeding die de Orde verlamde. De nederlaag in Grunwald liet een langdurige vernedering achter die deel uitmaakte van de Pruisische identiteit tot de Duitse overwinning op het nabijgelegen terrein bij de Slag om Tannenberg in 1914.

Geselecteerde bronnen

• Teutonic Knights: Battle of Grunwald
• Slag om Grunwald 1410