Syncrisis (retoriek) Definitie en voorbeelden

Syncrisis is een retorische figuur of oefening waarin tegenovergestelde personen of dingen worden vergeleken, meestal om hun relatieve waarde te evalueren. Syncrisis is een soort antithese. Meervoud: syncrises.

In klassieke retorische studies diende syncrisis soms als een van de progymnasmata. Syncrisis in zijn uitgebreide vorm kan worden beschouwd als een literair genre en een verscheidenheid aan epideictische retoriek. In zijn artikel 'Syncrisis: The Figure of Contestation' merkt Ian Donaldson op dat syncrisis eens in heel Europa diende als een centraal element in het schoolcurriculum, bij de opleiding van redenaars en bij de vorming van beginselen van literaire en morele discriminatie '(Renaissancefiguren van spraak, 2007).

Etymologie
Uit het Grieks, "combinatie, vergelijking"

Voorbeelden

• "Ik stelde me een regenboog voor;
  Je hield het in je handen.
  Ik had flitsen,
  Maar je zag het plan.
  Ik heb jaren in de wereld rondgelopen,
  Terwijl je gewoon in je kamer bleef.
  Ik zag de halve maan;
  Je zag de hele maan!…
  "Ik was geaard
  Terwijl je de lucht vulde.
  Ik was verbluft door de waarheid;
  Je snijdt door leugens.
  Ik zag de regen vuile vallei;
  Je zag Brigadoon.
  Ik zag de halve maan;
  Je hebt de hele maan gezien! "
  (Mike Scott, "The Whole of the Moon." Uitgevoerd door de Waterboys op Dit is de zee, 1985)
• "Hij voelt altijd warm. Ik voel me altijd koud. In de zomer als het echt warm is, doet hij niets anders dan klagen over hoe warm hij zich voelt. Hij is geïrriteerd als hij me 's avonds een trui ziet aantrekken..
  "Hij spreekt verschillende talen goed; ik spreek niet zo goed. Hij slaagt erin - op zijn eigen manier - zelfs de talen te spreken die hij niet kent.
  "Hij heeft een uitstekend richtingsgevoel, ik heb er helemaal geen. Na een dag in een vreemde stad kan hij zich er zo gedachteloos in verplaatsen als een vlinder. Ik verdwaal in mijn eigen stad; ik moet de weg vragen zodat ik kan weer thuiskomen. Hij haat het om de weg te vragen; als we met de auto naar een stad gaan, weten we niet dat hij geen wegwijzers wil vragen en zegt hij dat ik naar de kaart moet kijken. Ik weet niet hoe ik kaarten moet lezen en ik raak in de war door alle kleine rode cirkels en hij verliest zijn geduld.
  "Hij houdt van theater, schilderen, muziek, vooral muziek. Ik begrijp helemaal geen muziek, schilderen betekent niet veel voor mij en ik verveel me in het theater. Ik hou van en begrijp één ding in de wereld en dat is poëzie ...
  (Natalia Ginzburg, "Hij en ik." De kleine deugden, 1962; Carcanet Press, 1985)

De bredere implicaties van Syncrisis

"De syncrisis... is een oefening met bredere implicaties: een formele vergelijking ('vergelijken en contrasteren'). De oorspronkelijke sofisten waren opmerkelijk vanwege hun neiging om voor en tegen te pleiten, en hier is de kunst van antithese op de grootste schaal. Om een ​​te produceren syncrisis men zou eenvoudig een paar naast elkaar kunnen plaatsen encomia of psogoi [invective] parallel: zoals bij het vergelijken van de voorouders, opvoeding, daden en dood van Achilles en Hector; of men zou een even effectief gevoel van contrast kunnen produceren door een encomium van Achilles, zeg, naast dat van Thersites te plaatsen. Het gevierde contrast van Demosthenes tussen hem en Aeschines illustreert de techniek op zijn kortst en meest effectief:

U gaf de leer, ik was een leerling; jij deed de initiaties, ik was de ingewijde; je was een kleine acteur, ik kwam om het stuk te zien; je werd weggesist, ik siste. Al uw handelingen hebben onze vijanden gediend; mijn de staat.

... [T] hier zijn duidelijk dezelfde verfijnde implicaties voor een dergelijke oefening als voor lofrede en psogos: dat details kunnen worden benadrukt of gemanipuleerd in het belang van evenwicht in plaats van waarheid, soms op de meest overduidelijke kunstmatige manier. "
(Graham Anderson, The Second Sophistic: A Cultural Phenomenon in the Roman Empire. Routledge, 1993)
 

Syncrisis as Modelling door Luke the Evangelist

"Syncrisis is een oud retorisch apparaat. Het bestaat uit het modelleren van de presentatie van een personage op een ander om ze te vergelijken, of op zijn minst om een ​​correlatie tussen de twee ...
"Het meest complete voorbeeld van Lucan syncrisis is de parallel tussen Jezus en Petrus en Paulus ... Om het kort samen te vatten: Petrus en Paulus genezen zoals Jezus genas (Lucas 5. 18-25; Handelingen 3. 1-8; Handelingen 14. 8-10); net als Jezus bij zijn doop, ontvangen Petrus en Paulus een extatisch visioen op de belangrijkste momenten van hun bediening (Handelingen 9.3-9; 10. 10-16); net als Jezus prediken en verdragen ze de vijandigheid van de Joden; net als hun meester, lijden ze en worden ze bedreigd door de dood; Paulus wordt voor de autoriteiten zoals Jezus gebracht (Handelingen 21-6); en net als hij, worden Petrus en Paulus op wonderbaarlijke wijze bevrijd aan het einde van hun leven (Handelingen 12. 6-17; 24. 27-28. 6). "
(Daniel Marguerat, De eerste christelijke historicus: het schrijven van de 'Handelingen van de apostelen'. Cambridge University Press, 2002)

Uitspraak: SIN-kruh-sis