Malala Yousafzai, een in 1997 geboren Pakistaanse moslim, is de jongste winnaar van de Nobelprijs voor de vrede en een activist die de opvoeding van meisjes en vrouwenrechten ondersteunt.
Malala Yousafzai werd geboren in Pakistan, geboren op 12 juli 1997, in een bergachtig district dat bekend staat als Swat. Haar vader, Ziauddin, was een dichter, opvoeder en een sociaal activist, die samen met de moeder van Malala haar opvoeding aanmoedigde in een cultuur die vaak de opvoeding van meisjes en vrouwen devalueert. Toen hij haar scherpe geest herkende, moedigde hij haar nog meer aan, praatte vanaf jonge leeftijd met haar over politiek en moedigde haar aan om haar mening te geven. Ze heeft twee broers, Khusal Khan en Apal Khan. Ze is opgegroeid als moslim en maakte deel uit van de Pashtun-gemeenschap.
Malala had op elfjarige leeftijd Engels geleerd en was toen al een groot voorstander van onderwijs voor iedereen. Voordat ze 12 was, begon ze een blog, met behulp van een pseudoniem, Gul Makai, over haar dagelijkse leven voor BBC Urdu. Toen de Taliban, een extremistische en militante islamitische groep aan de macht kwam in Swat, concentreerde ze haar blog meer op de veranderingen in haar leven, waaronder het verbod van de Taliban op onderwijs voor meisjes, waaronder het sluiten van, en vaak fysieke vernietiging of verbranding van, meer dan 100 scholen voor meisjes. Ze droeg dagelijkse kleding en verborg haar schoolboeken zodat ze naar school kon blijven gaan, zelfs met het gevaar. Ze bleef bloggen en maakte duidelijk dat ze door haar opleiding voort te zetten, de Taliban tegenstond. Ze noemde haar angst, inclusief dat ze misschien zou worden gedood omdat ze naar school ging.
De New York Times produceerde dat jaar een documentaire over de vernietiging van het onderwijs van meisjes door de Taliban, en ze begon fervent het recht op onderwijs voor iedereen te ondersteunen. Ze verscheen zelfs op televisie. Al snel werd haar connectie met haar pseudonieme blog bekend en kreeg haar vader doodsbedreigingen. Hij weigerde de scholen te sluiten waarmee hij was verbonden. Ze woonden een tijdje in een vluchtelingenkamp. Tijdens haar tijd in een kamp ontmoette ze vrouwenrechtenadvocaat Shiza Shahid, een oudere Pakistaanse vrouw die een mentor voor haar werd.
Malala Yousafzai bleef uitgesproken over het onderwerp onderwijs. In 2011 won Malala de Nationale Vredesprijs voor haar pleitbezorging.
Haar voortdurende aanwezigheid op school en vooral haar erkende activisme maakte de Taliban woedend. Op 9 oktober 2012 stopten gewapende mannen haar schoolbus en stapten deze in. Ze vroegen haar bij naam, en enkele angstige studenten toonden haar aan hen. De schutters begonnen te schieten en drie meisjes werden geraakt met kogels. Malala raakte het zwaarst gewond, geschoten in hoofd en nek. De lokale Taliban claimde de eer voor de schietpartij en beschuldigde haar acties van het bedreigen van hun organisatie. Ze beloofden haar en haar familie te blijven aanvallen als ze zou overleven.
Ze stierf bijna aan haar wonden. In een lokaal ziekenhuis verwijderden artsen een kogel in haar nek. Ze was op een ventilator. Ze werd overgebracht naar een ander ziekenhuis, waar chirurgen de druk op haar hersenen behandelden door een deel van haar schedel te verwijderen. De artsen gaven haar een overlevingskans van 70%.
De berichtgeving in de pers was negatief en de Pakistaanse premier veroordeelde de schietpartij. Pakistaanse en internationale pers werden geïnspireerd om uitgebreider te schrijven over de staat van onderwijs voor meisjes, en hoe deze achterbleef bij die van jongens in een groot deel van de wereld.
Haar toestand was wereldwijd bekend. De Nationale Jeugdvredesprijs van Pakistan werd omgedoopt tot de Nationale Malala Vredesprijs. Slechts een maand na de schietpartij organiseerden mensen de Malala en de 32 Million Girls Day om meisjeseducatie te bevorderen.
Om haar verwondingen beter te behandelen en te ontsnappen aan de doodsbedreigingen voor haar familie, nodigde het Verenigd Koninkrijk Malala en haar familie uit om daarheen te verhuizen. Haar vader kon werk vinden in het Pakistaanse consulaat in Groot-Brittannië en Malala werd daar in een ziekenhuis behandeld.
Ze herstelde heel goed. Een andere operatie plaatste een plaat in haar hoofd en gaf haar een cochleair implantaat om gehoorverlies door de schietpartij te compenseren.
In maart 2013 was Malala terug op school, in Birmingham, Engeland. Typisch voor haar gebruikte ze haar terugkeer naar school als een kans om dergelijk onderwijs voor alle meisjes wereldwijd te vragen. Ze kondigde een fonds aan om dat doel te ondersteunen, het Malala-fonds, en profiteerde van haar wereldwijde bekendheid om het doel te financieren waar ze gepassioneerd over was. Het fonds is opgericht met de hulp van Angelina Jolie. Shiza Shahid was een mede-oprichter.
In 2013 werd ze genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede en voor de persoon van het jaar, maar won geen van beide. Ze kreeg een Franse prijs voor vrouwenrechten, de Simone de Beauvoir-prijs, en ze maakte TIME's lijst van 100 meest invloedrijke mensen ter wereld.
In juli sprak ze bij de Verenigde Naties in New York City. Ze droeg een sjaal die van de vermoorde Pakistaanse premier Benazir Bhutto was geweest. De Verenigde Naties hebben haar verjaardag uitgeroepen tot 'Malala Day'.