Geschiedenis van het supercontinent Pangea

Pangea (alternatieve spelling: Pangea) was een supercontinent dat miljoenen jaren geleden op aarde bestond en ongeveer een derde van het oppervlak besloeg. Een supercontinent is een grote landmassa bestaande uit meerdere continenten. In het geval van Pangea waren bijna alle continenten van de aarde verbonden in een enkele landvorm. De meeste mensen geloven dat Pangea zich meer dan 300 miljoen jaar geleden begon te ontwikkelen, 270 miljoen jaar geleden volledig werd gevormd en ongeveer 200 miljoen jaar geleden werd gescheiden.

De naam Pangea komt van een oud Grieks woord dat 'alle landen' betekent. Deze term werd voor het eerst gebruikt in het begin van de 20e eeuw toen Alfred Wegener merkte dat de continenten van de aarde als een puzzel leken te passen. Hij ontwikkelde later de theorie van continentale drift om de vormen en posities van continenten te verklaren en bedacht de titel Pangea tijdens een symposium in 1927 over het onderwerp. Deze theorie evolueerde in de loop van de tijd in de moderne studie van plaattektoniek.

Vorming van Pangea

Pangea werd gevormd door jaren en jaren van vorming en beweging van landmassa. Mantelconvectie binnen het aardoppervlak miljoenen jaren geleden zorgde ervoor dat nieuw materiaal voortdurend naar het oppervlak kwam tussen de tektonische platen van de aarde in kloofzones. Deze massa's of continenten gingen toen weg van de kloof toen nieuw materiaal opdook. Continenten migreerden uiteindelijk naar elkaar toe om te combineren in één supercontinent en het was op deze manier dat Pangea werd geboren.

Maar hoe kwamen deze landmassa's precies bij elkaar? Het antwoord is door veel migratie en botsing. Ongeveer 300 miljoen jaar geleden botste het noordwestelijke deel van het oude continent van Gondwana (nabij de Zuidpool) met het zuidelijke deel van het Euramerikaanse continent om een ​​massief continent te vormen. Na een tijdje begon het Angaran-continent (nabij de Noordpool) naar het zuiden te bewegen en fuseerde het met het noordelijke deel van het groeiende Euramerikaanse continent, waardoor het supercontinent werd gevormd dat bekend werd als Pangea. Dit proces is ongeveer 270 miljoen jaar geleden afgerond.

Er was slechts één landmassa gescheiden van Pangea, Cathaysia, en het bestond uit Noord- en Zuid-China. Het werd nooit onderdeel van het supercontinent. Eenmaal volledig gevormd, bedekte Pangea ongeveer een derde van het aardoppervlak en de rest was oceaan (en Cathaysia). Deze oceaan werd gezamenlijk Panthalassa genoemd.

Divisie van Pangea

Pangea begon ongeveer 200 miljoen jaar geleden uiteen te vallen op dezelfde manier waarop het werd gevormd: door tektonische plaatbeweging veroorzaakt door mantelconvectie. Net zoals Pangea werd gevormd door de verplaatsing van nieuw materiaal weg van spleetzones, zorgde ook nieuw materiaal ervoor dat het supercontinent uit elkaar ging. Wetenschappers geloven dat de kloof die uiteindelijk Pangea zou verdelen begon vanwege een punt van zwakte in de aardkorst. In dat zwakke gebied dook magma op en creëerde een vulkanische kloofzone. Uiteindelijk werd deze kloofzone zo groot dat het een bassin vormde en Pangea begon te dissociëren.

Oceaanformatie

Verschillende oceanen werden gevormd toen Panthalassa nieuw geopende gebieden van de landmassa bezetten. De eerste oceaan die zich vormde was de Atlantische Oceaan. Ongeveer 180 miljoen jaar geleden opende een deel van de Atlantische Oceaan zich tussen Noord-Amerika en Noordwest-Afrika. Ongeveer 140 miljoen jaar geleden ontstond de Zuid-Atlantische Oceaan toen het huidige Zuid-Amerika zich afscheidde van de westkust van Zuid-Afrika.

De Indische Oceaan ontstond toen India zich scheidde van Antarctica en Australië. Ongeveer 80 miljoen jaar geleden volgden Noord-Amerika en Europa, Australië en Antarctica, en India en Madagascar. In de loop van miljoenen jaren bewogen de continenten hun geschatte huidige posities.

Voor een diagram van Pangea en zijn pad van scheiding, bezoek de pagina 'Geological Survey's Historical Perspective' van de Verenigde Staten binnen This Dynamic Earth.

Bewijs voor Pangea

Niet iedereen is ervan overtuigd dat Pangea ooit heeft bestaan, maar er is voldoende bewijs dat experts gebruiken om te bewijzen dat dit het geval was. De grootste steun heeft te maken met hoe de continenten in elkaar passen. Ander bewijs voor Pangea omvat fossiele distributie, onderscheidende patronen in rotslagen verspreid over de hele wereld, en de wereldwijde plaatsing van steenkool.

Continenten die bij elkaar passen

Zoals Alfred Wegener, maker van de continentale drifttheorie, in het begin van de 20e eeuw opmerkte, leken de continenten van de aarde in elkaar te passen als een puzzel. Dit is het belangrijkste bewijs voor het bestaan ​​van Pangea. De meest prominente plaats waar dit zichtbaar is, is langs de noordwestkust van Afrika en de oostkust van Zuid-Amerika. Op deze locaties zien de twee continenten eruit alsof ze op een bepaald moment met elkaar verbonden konden zijn, en velen geloven dat ze in de tijd van Pangea waren.

Fossiele distributie

Archeologen hebben overeenkomende fossiele overblijfselen gevonden van oude land- en zoetwatersoorten in continenten die nu worden gescheiden door duizenden kilometers oceaan. Er zijn bijvoorbeeld bijpassende zoetwaterreptielen gevonden in Afrika en Zuid-Amerika. Omdat het oversteken van de Atlantische Oceaan onmogelijk zou zijn geweest voor deze zoutwater-afkerige wezens, geven hun fossielen aan dat de twee continenten ooit verbonden moeten zijn geweest.