Francisco Morazan de Simon Bolivar van Midden-Amerika

Jose Francisco Morazan Quezada (1792-1842) was een politicus en generaal die tijdens de turbulente periode van 1827 tot 1842 verschillende delen van Midden-Amerika bestuurde. Hij was een sterke leider en visionair die probeerde de verschillende Midden-Amerikaanse landen te verenigen in één grote natie. Zijn liberale, anti-klerikale politiek maakte hem tot enkele krachtige vijanden, en zijn regeerperiode werd gekenmerkt door een bittere strijd tussen liberalen en conservatieven.

Vroege leven

Morazan werd geboren in Tegucigalpa in het huidige Honduras in 1792, tijdens de afnemende jaren van de Spaanse koloniale overheersing. Het was de zoon van een Creools gezin uit de hogere klasse en kwam op jonge leeftijd in het leger. Al snel onderscheidde hij zich door zijn moed en charisma. Hij was lang voor zijn tijdperk, ongeveer 5 voet 10 centimeter, en intelligent, en zijn natuurlijke leiderschapsvaardigheden trokken gemakkelijk volgers aan. Hij raakte al vroeg betrokken bij de lokale politiek en meldde zich als vrijwilliger tegen de annexatie van Mexico van Midden-Amerika in 1821.

Een verenigd Midden-Amerika

Mexico leed aan enkele ernstige interne omwentelingen in de eerste jaren van onafhankelijkheid, en in 1823 kon Midden-Amerika ontsnappen. Er werd besloten om heel Midden-Amerika als één natie te verenigen met de hoofdstad in Guatemala-Stad. Het bestond uit vijf staten: Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua en Costa Rica. In 1824 werd de liberale Jose Manuel Arce tot president gekozen, maar hij veranderde al snel van partij en steunde de conservatieve idealen van een sterke centrale regering met sterke banden met de kerk.

In oorlog

Het ideologische conflict tussen liberalen en conservatieven was al lang sudderend en uiteindelijk overkoken toen Arce troepen naar opstandig Honduras stuurde. Morazan leidde de verdediging in Honduras, maar hij werd verslagen en gevangen genomen. Hij ontsnapte en kreeg hem de leiding over een klein leger in Nicaragua. Het leger marcheerde naar Honduras en veroverde het tijdens de legendarische Slag om La Trinidad op 11 november 1827. Morazan was nu de liberale leider met het hoogste profiel in Midden-Amerika, en in 1830 werd hij gekozen als president van de Federale Republiek van Midden-Amerika.

Morazan aan de macht

Morazan voerde liberale hervormingen door in de nieuwe Federale Republiek Midden-Amerika, inclusief persvrijheid, meningsuiting en religie. Hij beperkte de kerkmacht door het huwelijk seculier te maken en de door de overheid gesteunde tiende af te schaffen. Uiteindelijk werd hij gedwongen vele geestelijken uit het land te verdrijven. Dit liberalisme maakte hem de onverzoenlijke vijand van de conservatieven, die er de voorkeur aan gaven de oude koloniale machtsstructuren te behouden, inclusief nauwe banden tussen kerk en staat. Hij verplaatste de hoofdstad naar San Salvador, El Salvador, in 1834 en werd herkozen in 1835.

Weer in oorlog

Conservatieven zouden af ​​en toe de wapens opnemen in verschillende delen van de natie, maar Morazans greep op macht was stevig tot eind 1837 toen Rafael Carrera een opstand leidde in Oost-Guatemala. Carrera was een ongeletterde varkensboer, maar toch een slimme, charismatische leider en meedogenloze tegenstander. In tegenstelling tot eerdere conservatieven, was hij in staat om de over het algemeen apathische Guatemalteekse indianen aan zijn zijde te krijgen, en zijn horde van onregelmatige soldaten gewapend met machetes, vuursteenmusketten en clubs bleek moeilijk voor Morazan om neer te zetten.

Versla en instort de Republiek

Toen het nieuws over de successen van Carrera op hen afkwam, namen conservatieven in heel Midden-Amerika moed en besloten dat de tijd rijp was om tegen Morazan te staken. Morazan was een ervaren veldgeneraal en hij versloeg een veel grotere strijdmacht in de slag bij San Pedro Perulapan in 1839. Tegen die tijd was de republiek echter onherroepelijk gebroken en regeerde Morazan alleen effectief El Salvador, Costa Rica en een paar geïsoleerde zakken van loyale onderwerpen. Nicaragua was de eerste die zich officieel afscheidde van de unie, op 5 november 1838. Honduras en Costa Rica volgden snel.

Ballingschap in Colombia

Morazan was een ervaren soldaat, maar zijn leger slonk terwijl dat van de conservatieven groeide, en in 1840 kwam het onvermijdelijke resultaat: Carrera's troepen versloeg Morazan, die gedwongen werd in ballingschap te gaan in Colombia. Terwijl hij daar was, schreef hij een open brief aan de bevolking van Midden-Amerika waarin hij uitlegde waarom de republiek werd verslagen en klaagt dat Carrera en de conservatieven nooit hebben geprobeerd zijn agenda echt te begrijpen.

Costa Rica

In 1842 werd hij uit ballingschap gelokt door Costa Ricaanse Gen. Vicente Villasenor, die een opstand leidde tegen de conservatieve Costa Ricaanse dictator Braulio Carrillo en hem aan de touwen had. Morazan sloot zich aan bij Villasenor, en samen voltooiden ze de taak om Carrillo te verdrijven: Morazan werd president. Hij was van plan Costa Rica te gebruiken als het centrum van een nieuwe Centraal-Amerikaanse republiek. Maar de Costa Ricanen keerden zich tegen hem en hij en Villasenor werden geëxecuteerd op 15 september 1842. Zijn laatste woorden waren tegen zijn vriend Villasenor: "Beste vriend, het nageslacht zal ons recht doen."

Erfenis van Francisco Morazan

Morazan had gelijk: het nageslacht was aardig voor hem en zijn dierbare vriend Villasenor. Morazan wordt vandaag gezien als een visionaire, vooruitstrevende leider en bekwame commandant die vocht om Midden-Amerika bij elkaar te houden. Hierin is hij een soort van de Midden-Amerikaanse versie van Simon Bolívar, en er is meer dan een beetje gemeen tussen de twee mannen.

Sinds 1840 is Midden-Amerika gebroken, verdeeld in kleine, zwakke landen die kwetsbaar zijn voor oorlogen, uitbuiting en dictaturen. Het falen van de republiek was een bepalend punt in de geschiedenis van Midden-Amerika. Als het verenigd was gebleven, zou de Republiek Midden-Amerika misschien een formidabele natie zijn, op economisch en politiek niveau met bijvoorbeeld Colombia of Ecuador. Zoals het is, is het echter een regio van weinig wereldbelang waarvan de geschiedenis meestal tragisch is.

De droom is echter niet dood. Pogingen werden gedaan in 1852, 1886 en 1921 om de regio te verenigen, hoewel al deze pogingen mislukten. De naam van Morazan wordt opgeroepen wanneer er sprake is van hereniging. Morazan wordt geëerd in Honduras en El Salvador, waar provincies naar hem zijn vernoemd, evenals een willekeurig aantal parken, straten, scholen en bedrijven.