Lucius Quinctius Cincinnatus (ca. 519-430 v.Chr.) Was een boer, staatsman en militair leider die in het vroege Rome woonde. Hij beschouwde zichzelf vooral als een boer, maar toen hij werd geroepen om zijn land te dienen, deed hij het zo goed, efficiënt en zonder twijfel, ook al kon een langdurige afwezigheid van zijn boerderij verhongering voor zijn gezin betekenen. Toen hij zijn land diende, maakte hij zijn stint als dictator zo kort mogelijk. Voor zijn trouwe dienst werd hij een model van Romeinse deugd.
Lucius Quinctius Cincinnatus werd geboren rond 519 BCE in Rome. Toentertijd was Rome nog een klein koninkrijk bestaande uit de stad en het omliggende gebied. Lucius was lid van de Quinctia, een patriciërsfamilie die talloze staatsfunctionarissen voortbracht. Lucius kreeg de naam Cincinnatus, wat betekent 'het krullende haar'. Historici geloven dat de familie van Cincinnatus rijk was; er is echter weinig anders bekend over zijn familie of zijn vroege leven.
Tegen 462 v.Chr. Was het Romeinse koninkrijk in moeilijkheden. Conflicten waren geëscaleerd tussen de rijke, machtige patriciërs en de kleinere plebeians, die vochten voor constitutionele hervormingen die grenzen zouden hebben gesteld aan het patricische gezag. De verdeeldheid tussen deze twee groepen werd uiteindelijk gewelddadig en verzwakte de Romeinse macht in de regio.
Volgens de legende was Cincinnatus 'zoon Caeso een van de meest gewelddadige overtreders in de strijd tussen de patriciërs en de plebeians. Om te voorkomen dat de volksgenoten zich zouden verzamelen in het Forum Romanum, zou Caeso blijkbaar bendes organiseren om hen eruit te duwen. Caeso's activiteiten leidden uiteindelijk tot aanklachten tegen hem. In plaats van recht te doen, vluchtte hij echter naar Toscane.
In 460 v.Chr. Werd de Romeinse consul Publius Valerius Poplicola gedood door rebellen. Cincinnatus werd ingeschakeld om zijn plaats in te nemen; in deze nieuwe positie had hij echter blijkbaar slechts matig succes in het onderdrukken van de opstand. Hij stapte uiteindelijk terug en keerde terug naar zijn boerderij.
Tegelijkertijd voerden de Romeinen oorlog met de Aequi, een cursieve stam waarvan historici heel weinig weten. Na verschillende gevechten te hebben verloren, slaagden de Aequi erin de Romeinen te misleiden en te vangen. Enkele Romeinse ruiters ontsnapten vervolgens naar Rome om de senaat te waarschuwen voor de benarde toestand van hun leger.
Cincinnatus was blijkbaar zijn veld aan het ploegen toen hij hoorde dat hij was benoemd tot dictator, een positie die de Romeinen gedurende zes maanden strikt voor noodgevallen hadden gecreëerd. Hij werd gevraagd om de Romeinen te helpen verdedigen tegen de naburige Aequi, die het Romeinse leger en de consul Minucius in de heuvels van Alban hadden omringd. Een groep senatoren werd gestuurd om Cincinnatus het nieuws te brengen. Hij accepteerde de afspraak en kleedde zich in zijn witte toga voordat hij naar Rome reisde, waar hij verschillende lijfwachten ter bescherming kreeg.
Cincinnatus organiseerde snel een leger en riep alle Romeinse mannen bijeen die oud genoeg waren om te dienen. Hij beval hen tegen de Aequi tijdens de Slag om de berg Algidus, die plaatsvond in de regio Latium. Hoewel werd verwacht dat de Romeinen zouden verliezen, versloegen ze snel de Aequi onder leiding van Cincinnatus en zijn meester van het paard, Lucius Tarquitius. Cincinnatus liet de verslagen Aequi passeren onder een "juk" van speren om hun onderwerping te tonen. Hij nam de Aequi-leiders als gevangenen en bracht hen naar Rome voor straf.
Na deze grote overwinning gaf Cincinnatus de titel van dictator op 16 dagen na de toekenning ervan en keerde hij prompt terug naar zijn boerderij. Zijn trouwe dienst en gebrek aan ambitie maakten hem een held in de ogen van zijn landgenoten.
Volgens sommige verslagen werd Cincinnatus opnieuw benoemd tot dictator voor een latere Romeinse crisis in de nasleep van een graanverdelingsschandaal. Deze keer was een plebeian genaamd Spurius Maelius van plan om de armen om te kopen als onderdeel van een complot om zichzelf koning te maken. Er was toen een hongersnood aan de gang, maar Maelius, die in het bezit was van een grote voorraad tarwe, zou het aan andere plebeians verkopen tegen een lage prijs om met hen in de gunst te komen. Dit baarde de Romeinse patriciërs zorgen, die vreesden dat hij bijbedoelingen had voor zijn vrijgevigheid.
Nogmaals, Cincinnatus - nu 80 jaar oud, volgens Livy - werd benoemd tot dictator. Hij maakte Gaius Servilius Structus Ahala zijn meester van het paard. Cincinnatus gaf opdracht tot Maelius om voor hem te verschijnen, maar Maelius vluchtte. Tijdens de daaropvolgende klopjacht vermoordde Ahala Maelius. Weer een held, Cincinnatus nam ontslag na 21 dagen.
Er is weinig informatie over het leven van Cincinnatus na zijn tweede termijn als dictator. Hij is naar verluidt overleden rond 430 v.Chr.
Het leven en de prestaties van Cincinnatus - waar of alleen legendarisch - waren een belangrijk onderdeel van de vroege Romeinse geschiedenis. De boer die dictator werd, werd een model van Romeinse deugd; hij werd gevierd door latere Romeinen voor zijn loyaliteit en moedige dienst. In tegenstelling tot sommige andere Romeinse leiders, die plannen en plannen maakten om hun eigen macht en rijkdom op te bouwen, maakte Cincinnatus geen gebruik van zijn autoriteit. Nadat hij zijn plichten had vervuld, nam hij snel ontslag en keerde terug naar zijn rustige leven in het land.
Cincinnatus is het onderwerp van verschillende opmerkelijke kunstwerken, waaronder Ribera's 'Cincinnatus verlaat de ploeg om wetten aan Rome te dicteren'. Veel plaatsen worden ter ere van hem genoemd, waaronder Cincinnatti, Ohio en Cincinnatus, New York. Een standbeeld van de Romeinse leider staat in de Tuileries-tuin in Frankrijk.