Analyse van Plato's 'Crito'

Plato's dialoog "Crito" is een compositie uit 360 v.Chr. dat een gesprek weergeeft tussen Socrates en zijn rijke vriend Crito in een gevangeniscel in Athene in het jaar 399 v.G.T. De dialoog heeft betrekking op rechtvaardigheid, onrechtvaardigheid en de juiste reactie op beide. Door het argument uiteen te zetten dat aantrekkelijk is voor rationele reflectie in plaats van emotionele reactie, verklaart het karakter van Socrates de gevolgen en rechtvaardigingen van een ontsnapping uit de gevangenis voor de twee vrienden.

Plotsynopsis

De setting voor Plato's dialoog "Crito" is Socrates 'gevangeniscel in Athene in 399 v.Chr. Een paar weken eerder was Socrates schuldig bevonden aan het corrumperen van de jeugd met onwetendheid en ter dood veroordeeld. Hij ontving de zin met zijn gebruikelijke gelijkmoedigheid, maar zijn vrienden zijn wanhopig om hem te redden. Socrates is tot nu toe gespaard gebleven omdat Athene geen executies uitvoert terwijl de jaarlijkse missie die het naar Delos stuurt om de legendarische overwinning van Theseus op de minotaurus te herdenken nog steeds weg is. De missie wordt echter de volgende dag of zo verwacht. Dit wetende, heeft Crito Socrates aangespoord om te ontsnappen terwijl er nog tijd is.

Voor Socrates is ontsnappen zeker een haalbare optie. Crito is rijk; de bewakers kunnen worden omgekocht; en als Socrates zou ontsnappen en naar een andere stad zou vluchten, zouden zijn aanklagers het niet erg vinden. In feite zou hij in ballingschap zijn gegaan, en dat zou waarschijnlijk goed genoeg voor hen zijn. Crito geeft verschillende redenen waarom hij zou moeten ontsnappen, waaronder dat hun vijanden zouden denken dat zijn vrienden te goedkoop of timide waren om te regelen dat hij zou ontsnappen, dat hij zijn vijanden zou geven wat ze willen door te sterven en dat hij een verantwoordelijkheid heeft voor zijn kinderen om ze niet vaderloos te laten.

Socrates antwoordt door allereerst te zeggen dat hoe men handelt moet worden besloten door rationele reflectie, niet door een beroep te doen op emotie. Dit is altijd zijn benadering geweest en hij zal het niet opgeven alleen omdat zijn omstandigheden zijn veranderd. Hij verwerpt Crito's bezorgdheid over wat andere mensen zullen denken. Morele vragen moeten niet worden doorverwezen naar de mening van de meerderheid; de enige meningen die ertoe doen, zijn de meningen van degenen die morele wijsheid bezitten en de aard van deugd en gerechtigheid echt begrijpen. Op dezelfde manier duwt hij overwegingen opzij, zoals hoeveel ontsnappen zou kosten, of hoe waarschijnlijk het is dat het plan zou slagen. Dergelijke vragen zijn allemaal volkomen irrelevant. De enige vraag die ertoe doet is: proberen te ontsnappen moreel goed of moreel verkeerd is?

Argument voor moraliteit

Socrates construeert daarom een ​​argument voor de moraliteit van ontsnappen door eerst te zeggen dat iemand nooit gerechtvaardigd is om te doen wat moreel verkeerd is, zelfs niet uit zelfverdediging of als vergelding voor een geleden letsel of onrecht. Verder is het altijd verkeerd om een ​​gemaakte afspraak te verbreken. Socrates stelt hierin dat hij een impliciete overeenkomst heeft gesloten met Athene en zijn wetten, omdat hij zeventig jaar heeft genoten van alle goede dingen die ze bieden, waaronder veiligheid, sociale stabiliteit, onderwijs en cultuur. Voor zijn arrestatie stelt hij verder dat hij nooit de schuld van een van de wetten heeft gevonden of heeft geprobeerd deze te veranderen, noch heeft hij de stad verlaten om ergens anders te gaan wonen. In plaats daarvan heeft hij ervoor gekozen zijn hele leven in Athene te wonen en de bescherming van zijn wetten te genieten.

Ontsnappen zou daarom een ​​inbreuk zijn op zijn instemming met de wetten van Athene en het zou zelfs erger zijn: het zou een handeling zijn die het gezag van de wetten dreigt te vernietigen. Daarom stelt Socrates dat moreel verkeerd is om te proberen zijn straf te vermijden door uit de gevangenis te ontsnappen.

Respect voor de wet

De kern van het argument wordt gedenkwaardig door in de mond van de Wetten van Athene te worden gestopt die Socrates verpersoonlijkt ziet en hem komt vragen over het idee om te ontsnappen. Bovendien zijn subsidiaire argumenten ingebed in de belangrijkste argumenten die hierboven zijn uiteengezet. De Wetten beweren bijvoorbeeld dat burgers hen dezelfde soort gehoorzaamheid en respect verschuldigd zijn dat kinderen hun ouders verschuldigd zijn. Ze schetsen ook een beeld van hoe dingen eruit zouden zien als Socrates, de grote morele filosoof die zijn leven zo ernstig over deugd heeft gesproken, een belachelijke vermomming doet en wegrennen naar een andere stad om nog een paar levensjaren veilig te stellen.

Het argument dat degenen die baat hebben bij de staat en zijn wetten de plicht hebben om deze wetten te respecteren, zelfs wanneer dit lijkt te indruisen tegen hun onmiddellijke eigenbelang, is overtuigend, gemakkelijk te begrijpen en wordt waarschijnlijk nog steeds door de meeste mensen aanvaard vandaag. Het idee dat de burgers van een staat, door daar te wonen, een impliciet verbond met de staat sluiten, is ook enorm invloedrijk geweest en is een centraal principe van sociale contracttheorie evenals populair immigratiebeleid met betrekking tot vrijheid van godsdienst.

Als je de hele dialoog doorneemt, hoor je echter hetzelfde argument dat Socrates tijdens zijn proces aan de juryleden gaf. Hij is wie hij is: een filosoof die zich bezighoudt met het nastreven van waarheid en het cultiveren van deugdzaamheid. Hij zal niet veranderen, ongeacht wat andere mensen van hem denken of met hem dreigen te doen. Zijn hele leven vertoont een onderscheidende integriteit en hij is vastbesloten dat het zo zal blijven tot het einde, zelfs als het betekent dat hij tot zijn dood in de gevangenis moet blijven