3 Stoïcijnse strategieën om gelukkiger te worden

Het stoïcisme was een van de belangrijkste filosofische scholen in het oude Griekenland en Rome. Het is ook een van de meest invloedrijke geweest. De geschriften van Stoïcijnse denkers zoals Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius zijn door wetenschappers en staatslieden al tweeduizend jaar gelezen en als hart opgevat.

In zijn korte maar uiterst leesbare boek Een gids voor het goede leven: The Ancient Art of Stoic Joy (Oxford University Press, 2009), William Irvine beweert dat het stoïcisme een bewonderenswaardige en coherente levensfilosofie is. Hij beweert ook dat velen van ons gelukkiger zouden zijn als we Stoïcijnen zouden worden. Dit is een opmerkelijke bewering. Hoe kunnen de theorie en praktijk van een filosofische school die vijftienhonderd jaar vóór de industriële revolutie is gesticht ons vandaag iets te zeggen hebben dat leeft in onze voortdurend veranderende, door technologie gedomineerde wereld?

Irvine heeft veel dingen te zeggen als antwoord op die vraag. Maar het meest interessante deel van zijn antwoord is zijn verslag van specifieke strategieën die de Stoïcijnen aanbevelen die we allemaal dagelijks gebruiken. Vooral drie hiervan zijn belangrijk: negatieve visualisatie; internalisatie van doelen; en regelmatige zelfontkenning.

Negatieve visualisatie

Epictetus beveelt aan dat wanneer ouders een kind welterusten kussen, ze de mogelijkheid overwegen dat het kind 's nachts sterft. En als je afscheid neemt van een vriend, zeg dan de Stoïcijnen, herinner jezelf eraan dat je je misschien nooit meer zult ontmoeten. Langs dezelfde lijnen, zou je je kunnen voorstellen dat het huis waar je woont wordt vernietigd door vuur of door een tornado, het werk waarop je vertrouwt worden geëlimineerd, of de prachtige auto die je zojuist hebt gekocht verpletterd door een weggelopen vrachtwagen.

Waarom deze onplezierige gedachte vermaken? Wat voor nut kan het hebben van deze praktijk van wat Irvine 'negatieve visualisatie' noemt? Welnu, hier zijn een paar mogelijke voordelen van het voorstellen van het ergste dat kan gebeuren:

• Anticiperen op tegenslagen kan ertoe leiden dat u preventieve maatregelen neemt. Bijv. Als u zich voorstelt dat uw gezin sterft aan koolmonoxidevergiftiging, kan dit ertoe leiden dat u een koolmonoxidedetector installeert.
• Als je je al hebt voorgesteld hoe iets vreselijks zou kunnen gebeuren, zul je minder geschrokken zijn als het gebeurt. We kennen dit allemaal op wereldniveau. Veel mensen, als ze een examen afleggen, stellen zich voor of overtuigen zichzelf zelfs dat ze het slecht hebben gedaan, zodat als het blijkt dat dit de waarheid is, ze minder teleurgesteld zullen zijn. Negatieve visualisatie, hier en elders, bereidt ons mentaal en emotioneel voor op onaangename ervaringen wanneer ze aankomen - zoals ze onvermijdelijk zullen gebeuren.
• Overweegt het verlies van iets helpt ons om het vollediger te waarderen. We zijn allemaal bekend met de manier waarop we dingen als vanzelfsprekend beschouwen. Wanneer we voor het eerst een nieuw huis, auto, gitaar, smartphone, shirt of wat dan ook kopen, vinden we het geweldig. Maar binnen een vrij korte tijd is de nieuwigheid af en vinden we het niet langer spannend of zelfs interessant. Psychologen noemen dit 'hedonische aanpassing'. Maar het verlies van het betreffende ding voorstellen, is een manier om onze waardering ervoor op te frissen. Het is een techniek die ons helpt het advies van Epictetus op te volgen en te leren wat we al hebben.

Van deze argumenten voor het oefenen van negatieve visualisatie is de derde waarschijnlijk de belangrijkste en de meest overtuigende. En het gaat veel verder dan zaken als nieuw aangeschafte technologie. Er is zoveel in het leven om dankbaar voor te zijn, maar toch merken we vaak dat dingen niet perfect zijn. Maar iedereen die dit artikel leest, leeft waarschijnlijk het soort leven dat de meeste mensen door de geschiedenis als ondenkbaar aangenaam zouden hebben gezien. U hoeft zich geen zorgen te maken over hongersnood, pest, oorlog of brute onderdrukking. anesthetica; antibiotica; moderne geneeskunde; directe communicatie met iedereen overal; de mogelijkheid om binnen een paar uur overal ter wereld te komen; een enorme hoeveelheid geweldige kunst, literatuur, muziek en wetenschap beschikbaar via internet met één druk op de knop. De lijst met dingen om dankbaar voor te zijn is bijna oneindig. Negatieve visualisatie herinnert ons eraan dat we 'de droom leven'.

Internalisatie van doelen

We leven in een cultuur die enorm veel waarde hecht aan werelds succes. Dus mensen streven ernaar om in elite-universiteiten te geraken, geld te verliezen, een succesvol bedrijf te creëren, beroemd te worden, een hoge status in hun werk te bereiken, prijzen te winnen, enzovoort. Het probleem met al deze doelen is echter dat het voor een groot deel afhangt van factoren waarover je geen controle hebt.

Stel dat je doel is om een ​​Olympische medaille te winnen. Je kunt je volledig inzetten voor dit doel, en als je voldoende natuurlijke vaardigheden hebt, kun je jezelf een van de beste atleten ter wereld maken. Maar of je een medaille wint, hangt af van veel dingen, waaronder met wie je concurreert. Als u toevallig concurreert met atleten die bepaalde natuurlijke voordelen hebben boven u, bijv. lichaamsbouw en fysiologie die beter geschikt zijn voor uw sport - dan kan een medaille u gewoon te boven gaan. Hetzelfde geldt ook voor andere doelen. Als je beroemd wilt worden als muzikant, is het niet genoeg om geweldige muziek te maken. Je muziek moet miljoenen mensen bereiken; en ze moeten het leuk vinden. Dit zijn geen zaken die u gemakkelijk kunt regelen.

Om deze reden adviseren de Stoïcijnen ons om zorgvuldig onderscheid te maken tussen dingen die binnen onze controle liggen en dingen die buiten onze controle liggen. Hun mening is dat we ons volledig op het eerste moeten concentreren. We moeten ons dus bezighouden met wat we willen bereiken, met het soort persoon dat we willen zijn en met het leven volgens goede waarden. Dit zijn allemaal doelen die volledig van ons afhangen, niet van hoe de wereld is of hoe deze ons behandelt.

Dus als ik een muzikant ben, moet mijn doel niet zijn om een ​​nummer één hit te hebben, of om een ​​miljoen platen te verkopen, om te spelen in Carnegie Hall of om op te treden in de Super Bowl. In plaats daarvan zou mijn doel gewoon moeten zijn om de beste muziek te maken die ik kan binnen mijn gekozen genre. Natuurlijk, als ik dit probeer te doen, vergroot ik mijn kansen op publieke erkenning en werelds succes. Maar als deze niet op mijn manier komen, heb ik niet gefaald en zou ik me niet bijzonder teleurgesteld moeten voelen. Want ik zal nog steeds het doel hebben bereikt dat ik mezelf heb gesteld.

Zelfontkenning oefenen

De stoïcijnen beweren dat we onszelf soms opzettelijk bepaalde genoegens moeten ontnemen. Als we bijvoorbeeld meestal een dessert hebben na een maaltijd, kunnen we dit om de paar dagen opgeven; we kunnen zelfs eens in de zoveel tijd brood, kaas en water vervangen door onze normale, interessantere diners. De Stoïcijnen pleiten er zelfs voor zichzelf bloot te stellen aan vrijwillig ongemak. Je zou bijvoorbeeld een dag niet kunnen eten, onderkleden tijdens koud weer, proberen op de grond te slapen of af en toe een koude douche nemen.

Wat is het nut van dit soort zelfontkenning? Waarom zulke dingen? De redenen zijn eigenlijk vergelijkbaar met de redenen voor het oefenen van negatieve visualisatie. 

• Zelfverloochening maakt ons harder, zodat we in staat zijn om dit te doen als we te maken krijgen met onvrijwillige ontberingen of ongemakken. Er is echt een heel bekend idee. Daarom maakt het leger bootcamp zo moeilijk. De gedachte is dat als soldaten regelmatig gewend raken aan ontbering, ze daar beter mee kunnen omgaan als het echt toe doet. En dit soort denken door militaire leiders gaat althans terug naar het oude Sparta. Inderdaad, de militaristische Spartanen waren er zo van overtuigd dat het ontnemen van luxe aan mannen hen tot betere soldaten maakte, dat dit soort ontkenning een integraal onderdeel van hun hele manier van leven werd. Zelfs vandaag de dag betekent het woord "Spartan" gebrek aan luxe.
• Zelfverloochening helpt ons om de geneugten, het comfort en de gemakken te waarderen die we altijd genieten en die we als vanzelfsprekend beschouwen. De meesten zullen het waarschijnlijk met deze theorie eens zijn! Maar het probleem met het in praktijk brengen van de theorie is natuurlijk dat de ervaring van vrijwillig ongemak ongemakkelijk is. Toch is misschien enig besef van de waarde van zelfontkenning een deel van de reden waarom mensen ervoor kiezen om te gaan kamperen of backpacken.

Maar hebben de Stoïcijnen gelijk?

De argumenten om deze stoïcijnse strategieën in praktijk te brengen, klinken erg plausibel. Maar moeten ze worden geloofd? Zullen negatieve visualisatie, internaliserende doelen en zelfontkenning ons echt helpen gelukkiger te zijn? 

Het meest waarschijnlijke antwoord is dat het tot op zekere hoogte van het individu afhangt.  Negatieve visualisatie kan sommige mensen helpen om de dingen waar ze nu van genieten vollediger te waarderen. Maar het kan ertoe leiden dat anderen steeds angstiger worden over het vooruitzicht om te verliezen waar ze van houden. Shakespeare concludeert in Sonnet 64 na het beschrijven van verschillende voorbeelden van de destructiviteit van Time:

De tijd heeft mij aldus geleerd te herkauwen
Die tijd zal komen en mijn liefde wegnemen.
Deze gedachte is als een dood, die niet kan kiezen
Maar ween om te hebben wat het vreest te verliezen.

Het lijkt erop dat negatieve visualisatie voor de dichter geen strategie voor geluk is; integendeel, het veroorzaakt angst en leidt ertoe dat hij nog meer gehecht is aan dat wat hij op een dag zal verliezen.

De internalisatie van doelen lijkt op het eerste gezicht heel redelijk: doe je best en accepteer het feit dat objectief succes afhangt van factoren die je niet kunt controleren. Maar toch, het vooruitzicht op objectief succes - een Olympische medaille; geld verdienen; een hitrecord hebben; het winnen van een prestigieuze prijs kan enorm motiverend zijn. Misschien zijn er mensen die niets geven om zulke externe succesfactoren; maar de meesten van ons doen dat. En het is zeker waar dat veel prachtige menselijke prestaties, althans gedeeltelijk, zijn gevoed door het verlangen ernaar.

Zelfverloochening is niet bijzonder aantrekkelijk voor de meeste mensen. Toch is er een reden om aan te nemen dat het ons echt het soort goed doet dat de Stoïcijnen ervoor claimden. Een bekend experiment dat in de jaren zeventig door Stanford-psychologen werd uitgevoerd, betrof het laten zien van jonge kinderen hoe lang ze konden wachten met het eten van een marshmallow om een ​​extra beloning te krijgen (zoals een koekje naast de marshmallow). Het verrassende resultaat van het onderzoek was dat degenen die het best in staat waren om bevrediging uit te stellen het later beter deden op een aantal maatregelen, zoals educatieve prestaties en algemene gezondheid. Dit lijkt te bevestigen dat wilskracht als een spier is, en dat het oefenen van de spier door zelfverloochening zelfbeheersing opbouwt, een belangrijk ingrediënt van een gelukkig leven.