De mysterieuze maan van Makemake

Zoals we in andere verhalen hebben onderzocht, is het buitenste zonnestelsel echt de nieuwe grens van verkenning van de ruimte. Deze regio, ook wel de Kuipergordel genoemd, is bevolkt met vele ijzige, verre en kleine werelden die ons ooit helemaal onbekend waren. Pluto is de grootste onder hen bekend (tot nu toe), en werd in 2015 bezocht door de Nieuwe horizonten missie. 

De Hubble-ruimtetelescoop heeft de gezichtsscherpte om kleine werelden te onderscheiden in de Kuipergordel. Het loste bijvoorbeeld de manen van Pluto op, die erg klein zijn. In zijn verkenning van de Kuipergordel zag HST een maan in een baan rond een wereld kleiner dan Pluto genaamd Makemake. Makemake werd in 2005 ontdekt via waarnemingen op de grond en is een van de vijf bekende dwergplaneten in het zonnestelsel. De naam komt van de inwoners van Paaseiland, die Makemake zagen als de schepper van de mensheid en een god van vruchtbaarheid. Makemake werd kort na Pasen ontdekt en daarom wilden de ontdekkers een naam gebruiken in overeenstemming met het woord.

De maan van Makemake wordt MK 2 genoemd en bedekt een vrij brede baan rond zijn ouderlichaam. Hubble zag deze kleine maan op ongeveer 13.000 mijl afstand van Makemake. De wereld Makemake zelf is slechts ongeveer 1434 kilometer (870 mijl) breed en werd in 2005 ontdekt via grondobservaties en vervolgens verder waargenomen met HST. MK2 is misschien slechts 161 kilometer breed, dus het was een hele prestatie om dit kleine wereldje rond een kleine dwergplaneet te vinden.

Wat vertelt Makemake's Moon ons?

Wanneer Hubble en andere telescopen werelden ontdekken in het verre zonnestelsel, leveren ze een schat aan gegevens aan planetaire wetenschappers. Bij Makemake kunnen ze bijvoorbeeld de lengte van de baan van de maan meten. Dat stelt onderzoekers in staat om de baan van MK 2 te berekenen. Naarmate ze meer manen rond Kuiper Belt-objecten vinden, kunnen planetaire wetenschappers enkele veronderstellingen doen over de waarschijnlijkheid dat andere werelden eigen satellieten hebben. Naarmate wetenschappers MK 2 gedetailleerder bestuderen, kunnen ze bovendien meer te weten komen over de dichtheid ervan. Dat wil zeggen, ze kunnen bepalen of het is gemaakt van steen of een steen-ijsmix, of dat het een geheel ijslichaam is. Bovendien zal de vorm van de baan van MK 2 hen iets vertellen over waar deze maan vandaan kwam, dat wil zeggen, werd hij gevangen genomen door Makemake of vormde hij zich op zijn plaats? De geschiedenis is waarschijnlijk erg oud, die teruggaat tot de oorsprong van het zonnestelsel. Wat we ook over deze maan leren, zal ons ook iets vertellen over de omstandigheden in de vroege tijdperken van de geschiedenis van het zonnestelsel, toen werelden vormden en migreerden. 

Hoe is het op deze verre maan?

We weten nog niet echt alle details van deze zeer verre maan. Het zal jaren van observaties vergen om zijn atmosferische en oppervlaktesamenstellingen te bepalen. Hoewel planetaire wetenschappers geen echt beeld hebben van het oppervlak van MK 2, weten ze genoeg om ons het concept van een kunstenaar te presenteren over hoe het eruit zou kunnen zien. Het lijkt een zeer donker oppervlak te hebben, waarschijnlijk als gevolg van verkleuring door ultraviolet van de zon en verlies van helder, ijzig materiaal in de ruimte. Dat kleine feitje komt NIET van een directe waarneming, maar van een interessant neveneffect van het observeren van Makemake zelf. Planetaire wetenschappers bestudeerden Makemake in infrarood licht en zagen steeds een paar gebieden die warmer leken dan ze zouden moeten zijn. Het blijkt wat ze mogelijk hebben gezien omdat donkere warmere plekken waarschijnlijk de donker gekleurde maan zelf waren. 

Het rijk van het buitenste zonnestelsel en de werelden die het bevat, hebben veel verborgen informatie over de omstandigheden waarin de planeten en manen zich vormden. Dat komt omdat deze regio een echte diepvries is. Het bewaart oude ijsjes in vrijwel dezelfde staat als toen ze gevormd werden tijdens de geboorte van de zon en planeten. 

Dat betekent echter niet dat dingen niet veranderen "daarbuiten". Integendeel; er is veel verandering in de Kuipergordel. Op sommige werelden, zoals Pluto, ZIJN er processen die het oppervlak verwarmen en veranderen. Dat betekent dat werelden veranderen op manieren die wetenschappers net beginnen te begrijpen. De term "bevroren woestenij" betekent niet langer dat de regio dood is. Het betekent simpelweg dat temperaturen en drukken in de Kuipergordel resulteren in heel anders uitziende en zich gedragen werelden.

Het bestuderen van de Kuipergordel is een continu proces. Er zijn heel veel werelden te vinden - en uiteindelijk te verkennen. Hubble-ruimtetelescoop en verschillende observatoria op de grond vormen de voorhoede van Kuiper Belt-onderzoeken. Uiteindelijk zal de James Webb Space Telescope aan het werk gaan om ook deze regio te observeren, en astronomen helpen de vele lichamen te lokaliseren en in kaart te brengen die nog steeds "leven" in de diepvries van het zonnestelsel.