DNA staat voor deoxyribonucleïnezuur, terwijl RNA ribonucleïnezuur is. Hoewel DNA en RNA beide genetische informatie bevatten, zijn er nogal wat verschillen tussen hen. Dit is een vergelijking van de verschillen tussen DNA en RNA, inclusief een snelle samenvatting en een gedetailleerde tabel met de verschillen.
Hoewel zowel DNA als RNA worden gebruikt om genetische informatie op te slaan, zijn er duidelijke verschillen tussen beide. Deze tabel vat de belangrijkste punten samen:
Vergelijking | DNA | RNA |
Naam | Desoxyribonucleïnezuur | RiboNucleïnezuur |
Functie | Langdurige opslag van genetische informatie; overdracht van genetische informatie om andere cellen en nieuwe organismen te maken. | Gebruikt om de genetische code van de kern naar de ribosomen over te brengen om eiwitten te maken. RNA wordt gebruikt om genetische informatie over te dragen in sommige organismen en is mogelijk het molecuul dat is gebruikt om genetische blauwdrukken op te slaan in primitieve organismen. |
Structurele eigenschappen | B-vorm dubbele helix. DNA is een dubbelstrengs molecuul dat bestaat uit een lange keten van nucleotiden. | A-vorm helix. RNA is meestal een enkelstrengige helix die bestaat uit kortere ketens van nucleotiden. |
Samenstelling van basen en suikers | deoxyribose suiker fosfaat ruggengraat adenine, guanine, cytosine, thyminebasen | ribosesuiker fosfaat ruggengraat adenine, guanine, cytosine, uracilbasen |
Voortplanting | DNA repliceert zichzelf. | RNA wordt gesynthetiseerd op basis van DNA als dat nodig is. |
Basis koppelen | AT (adenine-thymine) GC (guanine-cytosine) | AU (adenine-uracil) GC (guanine-cytosine) |
reactiviteit | De C-H-bindingen in DNA maken het redelijk stabiel, en het lichaam vernietigt enzymen die DNA zouden aanvallen. De kleine groeven in de helix dienen ook als bescherming en bieden minimale ruimte voor enzymen om te hechten. | De O-H-binding in de ribose van RNA maakt het molecuul reactiever in vergelijking met DNA. RNA is niet stabiel onder alkalische omstandigheden, plus de grote groeven in het molecuul maken het vatbaar voor enzymaanvallen. RNA wordt constant geproduceerd, gebruikt, afgebroken en gerecycled. |
Ultraviolette schade | DNA is gevoelig voor UV-schade. | In vergelijking met DNA is RNA relatief resistent tegen UV-schade. |
Hoewel er enig bewijs is dat DNA mogelijk eerst is opgetreden, geloven de meeste wetenschappers dat RNA vóór DNA is geëvolueerd. RNA heeft een eenvoudigere structuur en is nodig om DNA te laten functioneren. RNA wordt ook gevonden in prokaryoten, waarvan wordt aangenomen dat ze aan eukaryoten voorafgaan. RNA op zichzelf kan fungeren als een katalysator voor bepaalde chemische reacties. De echte vraag is waarom DNA evolueerde als RNA bestond. Het meest waarschijnlijke antwoord hierop is dat het hebben van een dubbelstrengs molecuul de genetische code beschermt tegen schade. Als een streng is gebroken, kan de andere streng als sjabloon voor reparatie dienen. Eiwitten rondom DNA bieden ook extra bescherming tegen enzymatische aanvallen.
Terwijl de meest voorkomende vorm van DNA een dubbele helix is. er is bewijs voor zeldzame gevallen van vertakt DNA, quadruplex-DNA en moleculen gemaakt van drievoudige strengen. Wetenschappers hebben DNA gevonden waarin arseen de fosfor vervangt.
Dubbelstrengs RNA (dsRNA) komt soms voor. Het is vergelijkbaar met DNA, behalve dat thymine wordt vervangen door uracil. Dit type RNA wordt aangetroffen in sommige virussen. Wanneer deze virussen eukaryotische cellen infecteren, kan het dsRNA de normale RNA-functie verstoren en een interferonrespons stimuleren. Circulair enkelstrengs RNA (circRNA) is gevonden in zowel dieren als planten. Momenteel is de functie van dit type RNA onbekend.