Naast traditionele werkwoordstijden, zoals tegenwoordige en verleden tijd, zijn er drie stemmingen die ook in het Spaans worden gebruikt. Deze werkwoordstijden weerspiegelen de manier waarop een zin is opgebouwd. De meest voorkomende stemming in het Spaans is de indicatieve stemming, die wordt gebruikt in gewone, typische spraak bij het afleggen van uitspraken.
In het Spaans en Engels zijn de drie stemmingen indicatief, conjunctief en imperatief. De stemming van een werkwoord is een eigenschap die betrekking heeft op hoe de persoon die het werkwoord gebruikt, denkt over de feitelijkheid of waarschijnlijkheid. Het onderscheid wordt veel vaker in het Spaans gemaakt dan in het Engels. In het Spaans wordt de indicatief aangeduid als de el indicativo.
De indicatieve stemming wordt gebruikt om te praten over acties, gebeurtenissen of echte uitspraken. Het wordt meestal gebruikt voor het afleggen van feitelijke uitspraken of het beschrijven van voor de hand liggende kwaliteiten van een persoon of situatie.
In een zin zoals "Ik zie de hond", wat zich vertaalt naar veo el perro, het werkwoord veo is in de indicatieve stemming.
Andere voorbeelden van de indicatieve stemming omvatten Iré a casa, wat betekent: 'Ik ga naar huis' of compramos dos manzanas, wat zich vertaalt in 'we hebben twee appels gekocht'. Dit zijn beide feitelijke verklaringen. De werkwoorden in de zinnen worden vervoegd of veranderd in vormen die de indicatieve stemming weerspiegelen.
De indicatieve stemming staat in contrast met de conjunctieve stemming, die vaak wordt gebruikt bij het maken van subjectieve of tegenstrijdige uitspraken.
De subjunctieve stemming wordt gebruikt om te praten over verlangens, twijfels, wensen, vermoedens en mogelijkheden, en er zijn veel voorbeelden van gebruik in het Spaans. Bijvoorbeeld: "Als ik jong was, zou ik een voetballer zijn", vertaalt zich naar, Si fuera joven, sería futbolista. Het werkwoord "fuera" gebruikt de conjunctieve vorm van het werkwoord, ser, zijn.
De conjunctieve stemming wordt zelden in het Engels gebruikt. Voor een zeldzaam voorbeeld van de conjunctieve stemming in het Engels, verwijst de uitdrukking "als ik een rijke man was" naar een tegenstrijdige toestand. Let op, het werkwoord "waren" komt niet overeen met het onderwerp of object, maar hier wordt het correct gebruikt in de zin - omdat het in dit geval in de conjunctieve stemming wordt gebruikt. De Spaanse taal lijkt geen probleem te hebben met het werkwoord in de conjunctieve stemming wanneer de overeenkomstige Engelse zin (in bijna alle gevallen) de indicatieve stemming gebruikt.
In het Engels wordt de indicatieve stemming bijna altijd gebruikt, behalve bij het geven van directe opdrachten. Dan komt de dwingende stemming in het spel.
In het Spaans wordt de gebiedende wijs meestal gebruikt in informele taal en is een van de meer ongebruikelijke werkwoordsvormen in het Spaans. Omdat directe opdrachten soms onbeleefd of onbeleefd kunnen klinken, kan de gebiedende wijs worden vermeden ten gunste van andere werkwoordsconstructies.
Een voorbeeld van de gebiedende wijs zou 'eten' zijn, zoals bij een moeder die haar kind opdraagt te eten. In het Engels kan het woord op zichzelf staan als een zin wanneer het op deze manier wordt gebruikt. Het werkwoord bezoeker betekent "eten" in het Spaans. Deze zin zou eenvoudig worden vermeld als komen of komen tú.