Anacoluthon (Syntactic Blend) begrijpen in Engelse grammatica

Een syntactische onderbreking of afwijking: dat wil zeggen een abrupte verandering in een zin van de ene constructie naar de andere die grammaticaal inconsistent is met de eerste. Meervoud: anacolutha. Ook bekend als een syntactische mix.

Anacoluthon wordt soms beschouwd als een stilistische fout (een soort dysfluentie) en soms als een opzettelijk retorisch effect (een spraakfiguur).

Anacoluthon komt vaker voor in spraak dan in schrift. Robert M. Fowler merkt op dat "het gesproken woord anacoluthon gemakkelijk vergeeft en misschien zelfs begunstigt" (Laat de lezer het begrijpen, 1996).

Etymologie: Uit het Grieks, "inconsistent"

Uitspraak: an-eh-keh-LOO-thon

Ook bekend als: een gebroken zin, syntactische blend

Voorbeelden en observaties

• "Anacoluthon komt veel voor in gesproken taal wanneer een spreker een zin begint op een manier die een bepaalde logische resolutie inhoudt en deze vervolgens anders beëindigt."
  (Arthur Quinn en Lyon Rathbun in de Encyclopedia of Rhetoric and Composition, ed. van Theresa Enos. Routledge, 2013)
• "Ik zal zulke inkomsten hebben voor jullie allebei,
  Dat de hele wereld ―Ik zal zulke dingen doen,
  Wat ze zijn, maar ik weet het niet. "
  (William Shakespeare, Koning Lear)
• "Een plank die droog was, verstoorde de geur van verbranding niet en er was helemaal de beste manier om te zitten, er zou nooit alle randen kunnen zijn die de grootste stoel had."
  (Gertrude Stein, "A Portrait of Mabel Dodge," 1912)
• "John McCain's non-conformistische positie waarin hij zich bevindt, dat is echt prompt tot en aangegeven door de supporters die hij heeft."
  (Sarah Palin, vice-presidentieel debat, 2 oktober 2008)
• "Slaperige verslaggevers plegen anacoluthon in dit soort zin: 'De patrouille zei dat hij nog nooit" een ongeluk zo tragisch in zijn hele carrière had gezien. "mijn carrière.'"
  (John B. Bremner, Words on Words. Columbia University Press, 1980)
• "... ik had hem met een beetje toast in zijn ontbijt op bed kunnen brengen, zolang ik het niet aan het mes had gedaan voor pech of als de vrouw haar rondes ging doen met de waterkers en iets lekkers een paar olijven in de keuken die hij misschien leuk zou vinden. Ik zou ze nooit in Abrines kunnen verdragen. Ik zou de criada kunnen doen. De kamer ziet er goed uit, want ik veranderde de andere manier waarop je zag dat iets me altijd vertelde stel me voor zonder me van Adam te kennen heel grappig, nietwaar ... "
  (uit de monoloog van Molly Bloom in hoofdstuk 18 van Odysseus van James Joyce)
• Een stijlfiguur of een stilistische zwakte?
  "[Heinrich] Lausberg's definitie maakt anacoluthon een stijlfiguur in plaats van een (soms expressieve) stilistische zwakte. Als een stijlfout is het niet altijd duidelijk. Ex: 'Hij kon niet gaan, hoe kon hij?' Anacoluthon komt alleen veel voor in gesproken taal. Een spreker begint een zin op een manier die een bepaalde logische resolutie impliceert en eindigt het anders. Een schrijver zou de zin opnieuw beginnen tenzij zijn functie zou zijn om verwarring van geest of spontaniteit van rapportage te illustreren. Beide functies zijn kenmerkend voor de interne monoloog, en voor zover de monoloog van Molly Bloom [in Odysseus, door James Joyce] bestaat uit een enkele ononderbroken zin, het bevat honderden voorbeelden van anacoluthon. "
  (B. M. Dupriez en A. Halsall, Woordenboek van literaire apparaten. University of Toronto Press, 1991)