The Other Reichs The First and Second Before Hitler's Third

Het Duitse woord 'reich' betekent 'rijk', hoewel het ook kan worden vertaald als 'regering'. In Duitsland in de jaren dertig van de vorige eeuw identificeerde de nazi-partij hun heerschappij als een Derde Rijk en gaf daarmee Engelstaligen over de hele wereld een geheel negatieve connotatie aan het woord. Sommige mensen zijn verrast dat het concept en het gebruik van drie rijken niet alleen een nazi-idee is, maar een gemeenschappelijk onderdeel van de Duitse geschiedschrijving. Deze misvatting komt voort uit het gebruik van 'Reich' als een totalitaire nachtmerrie, en niet als een imperium. Zoals je kunt zien, waren er twee rijken voordat Hitler zijn derde maakte, maar misschien zie je een verwijzing naar een vierde.

Het eerste rijk: het Heilige Roomse Rijk (800 / 962-1806 CE)

Hoewel de naam "Holy Roman Empire" dateert uit de twaalfde-eeuwse regering van Frederick Barbarossa (ca 1123-1190), had het rijk zijn oorsprong meer dan 300 jaar eerder. In 800 CE werd Karel de Grote (742-814 CE) gekroond tot keizer van een gebied dat een groot deel van West- en Midden-Europa besloeg; hierdoor ontstond een instelling die, in welke vorm dan ook, meer dan duizend jaar zou blijven bestaan. Het rijk werd nieuw leven ingeblazen door Otto I (912-973) in de tiende eeuw, en zijn keizerlijke kroning in 962 werd ook gebruikt om het begin van zowel het Heilige Roomse Rijk als het Eerste Rijk te definiëren. In deze fase was het rijk van Karel de Grote verdeeld, en de rest was gebaseerd op een reeks kerngebieden die vrijwel hetzelfde gebied beslaan als het moderne Duitsland.

De geografie, politiek en kracht van dit rijk bleven de komende achthonderd jaar enorm fluctueren, maar het imperiale ideaal en het Duitse kerngebied bleven bestaan. In 1806 werd het rijk afgeschaft door de toenmalige keizer Franciscus II, deels als reactie op de Napoleontische dreiging. Rekening houdend met de moeilijkheden bij het samenvatten van het Heilige Roomse Rijk - welke delen van een vloeiende duizendjarige geschiedenis kies je? - was het over het algemeen een losse confederatie van veel kleinere, bijna onafhankelijke, gebieden, met weinig verlangen om enorm uit te breiden over Europa. Het werd op dit moment niet als de eerste beschouwd, maar als een vervolg op het Romeinse rijk van de klassieke wereld; inderdaad was Karel de Grote bedoeld als een nieuwe Romeinse leider.

Het tweede rijk: het Duitse rijk (1871-1918)

De ontbinding van het Heilige Roomse Rijk, gecombineerd met een groeiend gevoel van Duits nationalisme, leidde tot herhaalde pogingen om de veelheid van Duitse gebieden te verenigen voordat een enkele staat werd gecreëerd bijna uitsluitend door de wil van de Pruisische aristocraat Otto von Bismarck (1818-1898) , geholpen door de militaire vaardigheden van zijn veldmaarschalk Helmuth J. von Moltke (1907-1945). Tussen 1862 en 1871 gebruikte deze grote Pruisische politicus een combinatie van overtuiging, strategie, vaardigheid en regelrechte oorlogvoering om een ​​Duits rijk te creëren dat werd gedomineerd door Pruisen en geregeerd door de Kaiser (die heel weinig te maken had met de oprichting van het rijk dat hij zou heersen). Deze nieuwe staat, de Kaiserreich, groeide om de Europese politiek te domineren aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw.

In 1918, na de nederlaag in de Grote Oorlog, dwong een populaire revolutie de keizer tot troonsafstand en ballingschap; toen werd een republiek uitgeroepen. Dit tweede Duitse rijk was grotendeels het tegenovergestelde van de Heilige Romein, ondanks het feit dat de keizer een vergelijkbaar imperiaal boegbeeld was: een gecentraliseerde en autoritaire staat die, na het ontslag van Bismarck in 1890, een agressief buitenlands beleid handhaafde. Bismarck was een van de genieën van de Europese geschiedenis, niet in de laatste plaats omdat hij wist wanneer hij moest stoppen. Het Tweede Rijk viel toen het werd geregeerd door mensen die dat niet deden.

Het Derde Rijk: Nazi-Duitsland (1933-1945)

In 1933 benoemde president Paul von Hindenburg Adolf Hitler tot kanselier van de Duitse staat, die op dat moment een democratie was geweest. Dictatorische machten en ingrijpende veranderingen volgden al snel, toen de democratie verdween en het land militariseerde. Het Derde Rijk moest een enorm uitgestrekt Duits rijk zijn, uitgestoten van minderheden en duizend jaar duren, maar het werd in 1945 verwijderd door een gecombineerde strijdkracht van geallieerde naties, waaronder Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en de VS. De nazi-staat bleek dictatoriaal en expansief te zijn, met doelen van etnische 'zuiverheid' die een schril contrast vormden met het brede assortiment van volkeren en plaatsen van het eerste rijk.

Een complicatie

Bij gebruik van de standaarddefinitie van de term, de Heilige Romein, Kaiserreich, en nazi-staten waren zeker rijken, en je kunt zien hoe ze in de hoofden van de Duitsers van de jaren dertig mogelijk met elkaar waren verbonden: van Karel de Grote tot de Kaiser tot Hitler. Maar je hebt gelijk als je ook vraagt: hoe verbonden waren ze eigenlijk? Inderdaad, de uitdrukking 'drie rijken' verwijst naar iets meer dan alleen drie rijken. In het bijzonder verwijst het naar het concept van 'drie rijken uit de Duitse geschiedenis'. Dit lijkt misschien geen groot onderscheid, maar het is van vitaal belang als het gaat om ons begrip van het moderne Duitsland en wat er eerder gebeurde en terwijl die natie evolueerde.

Drie rijken van de Duitse geschiedenis?

De geschiedenis van het moderne Duitsland wordt vaak samengevat als 'drie rijken en drie democratieën'. Dit is in grote lijnen correct, aangezien het moderne Duitsland inderdaad is geëvolueerd uit een reeks van drie rijken - zoals hierboven beschreven - afgewisseld met vormen van democratie; dit maakt de instellingen echter niet automatisch Duits. Hoewel 'Het eerste rijk' een nuttige naam is voor historici en studenten, is de toepassing ervan op het Heilige Roomse Rijk grotendeels anachronistisch. De keizerlijke titel en het ambt van de Heilige Roomse Keizer berusten, oorspronkelijk en gedeeltelijk, op de tradities van het Romeinse Rijk en beschouwden zichzelf als een erfgenaam, niet als de 'eerste'.

Het is inderdaad zeer de vraag op welk punt, of ooit, het Heilige Roomse Rijk een Duits lichaam werd. Ondanks een vrijwel ononderbroken kern van land in Noord-Midden-Europa, met een groeiende nationale identiteit, strekte het rijk zich uit tot veel van de moderne omliggende gebieden, bevatte het een mix van volkeren en werd het eeuwenlang gedomineerd door een dynastie van keizers die gewoonlijk worden geassocieerd met Oostenrijk. Als we het Heilige Roomse Rijk beschouwen als uitsluitend Duits, in plaats van een instelling waarbinnen een aanzienlijk Duits element aanwezig was, zou het karakter, de aard en het belang van dit rijk wat kunnen verliezen. Omgekeerd, de Kaiserreich was een Duitse staat met een evoluerende Duitse identiteit die zich gedeeltelijk definieerde in relatie tot het Heilige Roomse Rijk. Het nazi-rijk was ook gebouwd rond een bepaald concept van 'Duits' zijn; inderdaad, dit laatste rijk beschouwde zichzelf zeker als een afstammeling van de heilige Romeinse en Duitse rijken, en nam de titel 'derde' om ze te volgen.

Drie verschillende rijken

De hierboven gegeven samenvattingen zijn misschien heel kort, maar ze zijn voldoende om te laten zien hoe deze drie rijken zeer verschillende soorten staten waren; de verleiding voor historici was om te proberen een soort van gekoppelde progressie van de ene naar de andere te vinden. Vergelijkingen tussen het Heilige Roomse Rijk en de Kaiserreich begon voordat deze laatste staat zelfs werd gevormd. Historici en politici van het midden van de 19e eeuw theoretiseerden een ideale staat, de Machtstaat als een gecentraliseerde, autoritaire en gemilitariseerde machtsstaat. Dit was gedeeltelijk een reactie op wat zij beschouwden als zwakheden in het oude, gefragmenteerde rijk. De door Pruisen geleide eenwording werd door sommigen verwelkomd als de oprichting hiervan Machtstaat, een sterk Duits rijk dat zich richtte op een nieuwe keizer, de keizer. Sommige historici begonnen deze eenwording echter terug te projecteren in zowel de 18e eeuw als het Heilige Roomse Rijk en 'een' lange geschiedenis van Pruisisch ingrijpen te 'vinden' toen 'Duitsers' werden bedreigd. Weer anders waren de acties van sommige geleerden in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, toen pogingen om te begrijpen hoe het conflict plaatsvond ertoe leidden dat de drie rijken werden gezien als een onvermijdelijke vooruitgang door steeds autoritaire en gemilitariseerde regeringen.

Modern gebruik

Een begrip van de aard en de relatie van deze drie rijken is noodzakelijk voor meer dan historische studie. Ondanks een claim in de Chambers Dictionary of World History dat "De term [Rijk] niet langer wordt gebruikt" (Woordenboek van wereldgeschiedenis, ed. Lenman en Anderson, Chambers, 1993), politici en anderen beschrijven het moderne Duitsland en zelfs de Europese Unie graag als een vierde rijk. Ze gebruiken de term bijna altijd negatief, kijkend naar de Nazi's en de Kaiser in plaats van naar het Heilige Roomse Rijk, wat misschien een veel betere analogie is voor de huidige EU. Er is duidelijk ruimte voor veel verschillende meningen over de drie 'Duitse' rijken, en historische parallellen worden nog steeds getrokken met deze term vandaag.

Bronnen en verder lezen

• Kainz, Howard P. "Politieke mijlpalen: drie Romeinen, drie rijken, drie koninkrijken en een 'heilige Romeinse rijk." In: Democratie en het 'Koninkrijk van God'. " Studies in filosofie en religie 17. Dordrecht, Duitsland: Springer. 1993.
• Vermeil, Edmond. "De drie rijken van Duitsland." Trans, Dickes, W. E. Londen: Andrew Dakers, 1945. 
• Wilson, Peter H. "Pruisen en het Heilige Roomse Rijk 1700-40." Duits Historisch Instituut Londen Bulletin 36.1 (2014).