Leer de eindes van de vijfde declinatie Latijnse zelfstandige naamwoorden
Share
Latijn is een verbogen taal, wat betekent dat woorden worden aangepast om verschillende grammaticale categorieën uit te drukken, zoals tijd, getal, geslacht of hoofdletter. Veel verbogen talen maken een onderscheid tussen de aanpassing van werkwoorden en andere delen van meningsuiting. De verbuiging van werkwoorden wordt bijvoorbeeld ook vervoeging genoemd, terwijl de verbuiging van zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en voornaamwoorden bekend staat als declinatie. Latijnse zelfstandige naamwoorden hebben geslacht, hoofdletter en nummer (d.w.z. enkelvoud en meervoud). Terwijl de verbuigingen over het algemeen het aantal en het geval afbakenen, heeft geslacht zijn plaats in de taal, vooral met de onzijdige zelfstandige naamwoorden.
De Latijnse taal heeft vijf verbuigingen, die elk op de stam zijn gebaseerd. De eerste verbuiging wordt beschouwd als de -a stengel, de tweede de -o stengel, de derde is consonantaal, de vierde de -u stengel en de vijfde de -e stengel. Elk zelfstandig naamwoord in het Latijn volgt op deze vijf verbuigingen. Hier zullen we kijken naar de verbuiging van Latijnse zelfstandige naamwoorden, met name de vijfde verbuiging.
Vijfde declinatie van Latijnse zelfstandige naamwoorden
De vijfde verbuiging zelfstandige naamwoorden in het Latijn worden soms -e stam zelfstandige naamwoorden genoemd. De zelfstandige naamwoorden van deze verbuiging zijn weinig maar gebruikelijk. Net als de eerste declinatie zijn de vijfde declinatie zelfstandige naamwoorden typisch vrouwelijk, met enkele uitzonderingen. Bijvoorbeeld het woord voor dag (overlijdt) kan mannelijk of vrouwelijk zijn in het enkelvoud, maar in het meervoud is het mannelijk. Meridies, het Latijnse woord voor middag, is ook mannelijk.
Anders zijn de vijfde declinatie-zelfstandige naamwoorden allemaal vrouwelijk (alle 50 of zo). De vormen van de vijfde verbuiging kunnen gemakkelijk worden overgenomen voor de derde verbuiging. Maar het beschouwen van een beschuldigend meervoud vijfde declinatie zelfstandig naamwoord voor een beschuldigend meervoud derde declinatie zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld, zolang je het geslacht recht hebt, zou geen problemen moeten veroorzaken bij de vertaling.
Meeste vijfde declinatie zelfstandige naamwoorden in nominatief enkelvoud einde in -IES
De Rudiments van Latijnse en Engelse grammatica, door Alexander Adam (1820) kenmerkt vijfde verbuiging Latijnse zelfstandige naamwoorden als volgt:
Alle zelfstandige naamwoorden van de vijfde verbuiging eindigen in ies, behalve drie; fides, geloof; spes, hoop; res, een ding; en alle zelfstandige naamwoorden in ies zijn van de vijfde, behalve deze vier; abies, een firtree; aries, een ram; paries, een muur; en rust, rust; die van de derde verbuiging zijn.
Het vijfde einde van de declinatie
De uitgangen van de mannelijke of vrouwelijke vijfde verbuiging zijn als volgt:
| Geval | Enkelvoud | Meervoud |
|---|---|---|
| NOM. | -es | -es |
| GEN. | -ei | -erum |
| DAT. | -ei | -ebus |
| ACC. | -em | -es |
| ABL. | -e | -ebus |
Laten we eens kijken naar deze eindes van de vijfde verbuiging in actie met behulp van het Latijnse woord sterft, -ei, f. of m., dag.
| Geval | Enkelvoud | Meervoud |
|---|---|---|
| NOM. | overlijdt | overlijdt |
| GEN. | Diei | dierum |
| DAT. | diei of sterven | diebus |
| ACC. | diem | overlijdt |
| ABL. | dood gaan | diebus |
Hier zijn enkele andere vijfde verbuigingsnamen voor de praktijk:
- beeltenissen, beeltenissen, f., beeltenissen
- fides, fidei, f., geloof
- res, rei, f., ding
- spes, spei, f., hoop.
Voor meer informatie en bronnen, onderzoek een paradigma van een extra vijfde verbuigingsnaam, f. (dunheid), compleet met macrons en umlauts.
