Er zijn veel dingen die we hier op aarde als vanzelfsprekend beschouwen en die een heel nieuw aspect in een baan krijgen. Op aarde verwachten we dat ons voedsel op ons bord blijft. Water blijft in containers. En we hebben altijd voldoende lucht om te ademen. In de ruimte zijn al die activiteiten een stuk moeilijker en vereisen een zorgvuldige planning. Dat komt door de microzwaartekrachtomgevingen waarin astronauten in een baan leven.
Alle menselijke missies hebben niet alleen te maken met het voeden en huisvesten van astronauten, maar ook met het zorgen voor hun andere lichamelijke behoeften. In het bijzonder voor langdurige missies wordt het beheer van gewone dagelijkse gewoonten zelfs nog belangrijker omdat deze activiteiten sanitaire omstandigheden vereisen om te werken in de gewichtloosheid van de ruimte. Mensen in de ruimtevaartorganisatie besteden veel tijd aan het ontwerpen van dergelijke systemen.
Vroeger was er geen manier om te douchen op een orbitaal vaartuig, dus moesten astronauten het doen met sponsbaden totdat ze naar huis terugkeerden. Ze wasten met natte washandjes en gebruikten zeep die niet hoeft te worden gespoeld. Schoon houden in de ruimte is net zo belangrijk als thuis, en zelfs dubbel, omdat astronauten soms lange uren in ruimtepakken doorbrengen met het dragen van luiers zodat ze buiten kunnen blijven en hun werk kunnen doen.
Dingen zijn veranderd en tegenwoordig zijn er douche-units op de Internationaal Ruimtestation. Astronauten springen in een ronde kamer met gordijn om te douchen. Als ze klaar zijn, zuigt de machine alle waterdruppeltjes uit hun douche. Om wat privacy te bieden, breiden ze het gordijn van de WCS (Waste Collection System), het toilet of de badkamer uit. Dezelfde systemen kunnen heel goed worden gebruikt op de maan of een asteroïde of Mars wanneer mensen in de nabije toekomst naar die plaatsen gaan.
Het is niet alleen mogelijk om uw tanden in de ruimte te poetsen, maar het is ook essentieel omdat de dichtstbijzijnde tandarts een paar honderd kilometer verderop ligt als iemand een gaatje krijgt. Maar tandenpoetsen vormde een uniek probleem voor astronauten tijdens vroege ruimtevaart. Het is een rommelige operatie - ze kunnen niet echt in de ruimte spugen en verwachten dat de omgeving netjes blijft. Dus ontwikkelde een tandartskundige bij het Johnson Space Center van NASA in Houston een tandpasta, nu commercieel verkocht als NASADent, die kan worden ingeslikt. Schuimloos en opneembaar, het is een grote doorbraak geweest voor ouderen, ziekenhuispatiënten en anderen die moeite hebben hun tanden te poetsen.
Astronauten die zichzelf niet kunnen brengen om de tandpasta door te slikken, of die hun eigen favoriete merken hebben meegebracht, spugen soms in een washandje.
Een van de meest gestelde vragen die NASA ontvangt, gaat over badkamerrituelen. Elke astronaut krijgt de vraag: "Hoe ga je in de ruimte naar de badkamer?"
Het antwoord is: "heel voorzichtig". Omdat er geen zwaartekracht is om een wc-pot met water op zijn plaats te houden of menselijk afval naar beneden te trekken, was het ontwerpen van een toilet voor zwaartekracht niet eenvoudig. NASA moest luchtstroom gebruiken om urine en ontlasting te richten.
De toiletten op het internationale ruimtestation IS zo ontworpen dat ze er zo veel mogelijk uitzien en aanvoelen als op aarde. Er zijn echter enkele belangrijke verschillen. Astronauten moeten riemen gebruiken om hun voeten tegen de vloer te houden en draaiende stangen zwaaien over de dijen, zodat de gebruiker blijft zitten. Omdat het systeem op een vacuüm werkt, is een dichte afdichting essentieel.
Naast de toiletpot is er een slang die door mannen en vrouwen als urinoir wordt gebruikt. Het kan worden gebruikt in een staande positie of kan worden bevestigd aan de commode door een draaiende montagebeugel voor gebruik in een zittende positie. Een apart bakje zorgt voor de afvoer van doekjes. Alle units gebruiken stromende lucht in plaats van water om afval door het systeem te verplaatsen.
Het menselijke afval wordt gescheiden en vast afval wordt gecomprimeerd, blootgesteld aan vacuüm en opgeslagen voor latere verwijdering. Afvalwater wordt naar de ruimte afgevoerd, hoewel toekomstige systemen het kunnen recyclen. De lucht wordt gefilterd om geur en bacteriën te verwijderen en keert vervolgens terug naar het station.
Toekomstige afvalverwijderingssystemen op lange termijn missies kunnen recycling inhouden voor hydrocultuur aan boord en tuinsystemen of andere recyclingvereisten. Ruimtebadkamers hebben een lange weg afgelegd sinds de begindagen toen astronauten nogal ruwe methoden hadden om de situatie aan te pakken.
Bewerkt en bijgewerkt door Carolyn Collins Petersen.