Vormgeven (ook wel opeenvolgende benadering genoemd) is een onderwijstechniek waarbij een leraar een kind beloont, omdat zij of hij met succes de verwerving van een doelvaardigheid verbetert.
Vormgeven wordt als een essentieel proces in het onderwijs beschouwd, omdat gedrag niet kan worden beloond tenzij het zich voor het eerst voordoet. Vormgeven is bedoeld om kinderen in de richting van passend complex gedrag te leiden en hen vervolgens te belonen als ze elke volgende stap voltooien.
Eerst moet een leraar de sterke en zwakke punten van de student rond een specifieke vaardigheid identificeren en de vaardigheid vervolgens in een reeks stappen onderbreken die een kind naar dat doel leiden. Als de beoogde vaardigheid in staat is om met een potlood te schrijven, kan een kind moeite hebben om een potlood vast te houden. Een geschikte ondersteunende stapsgewijze strategie kan beginnen met de leraar die zijn of haar hand op de hand van het kind plaatst, om het kind de juiste potloodgreep te tonen. Zodra het kind deze stap heeft bereikt, worden ze beloond en wordt de volgende stap ondernomen.
De eerste stap voor een andere student die niet geïnteresseerd is in schrijven, maar wel wil schilderen, is de student mogelijk voorzien van een kwast en het schilderen van een brief belonen. In elk geval helpt u een kind de topografie van het gewenste gedrag te benaderen, zodat u dat gedrag kunt versterken naarmate het kind groeit en zich ontwikkelt.
Vormgeven kan van een leraar vereisen dat hij een taakanalyse van de vaardigheid maakt om een stappenplan te maken voor het vormen van het gedrag of het behalen van het uiteindelijke vaardigheidsdoel. In dat geval is het ook van cruciaal belang voor de leraar om het vormgevingsprotocol voor para-professionals in de klas (assistenten van de leraar) te modelleren, zodat ze weten welke benaderingen succesvol zijn en welke benaderingen moeten worden gewist en opnieuw ingevoerd. Hoewel dit een moeizaam en langzaam proces lijkt, sluit het stap- en beloningsproces het gedrag diep in het geheugen van de student in, zodat hij of zij het waarschijnlijk zal herhalen.
Vormgeven is een techniek die is voortgekomen uit behaviorisme, een veld van psychologie dat is vastgesteld door B.F. Skinner en is gebaseerd op de relatie tussen gedrag en hun versterking. Skinner geloofde dat gedrag moet worden versterkt door specifieke voorkeursitems of voedsel, maar kan ook worden gecombineerd met sociale versterking zoals lof.
Gedrag en gedragstheorieën zijn de basis van toegepaste gedragsanalyse (ABA), die met succes wordt gebruikt bij kinderen die ergens in het autistische spectrum vallen. Hoewel het vaak als "mechanistisch" wordt beschouwd, heeft ABA het voordeel dat het de therapeut, de leraar of de ouder toestaat om gedesoriënteerd naar het specifieke gedrag te kijken, in plaats van zich te concentreren op een "moreel" aspect van het gedrag (zoals in "Robert zou moeten wetendat het verkeerd is! ").
Vormgeven is niet beperkt tot onderwijstechnieken met autistische kinderen. Skinner zelf gebruikte het om dieren te leren taken uit te voeren, en marketingprofessionals hebben vormgegeven om voorkeuren vast te stellen in het winkelgedrag van een klant.
Koegel, Robert L. "Leerkrachten beoordelen en trainen in het algemene gebruik van gedragsmodificatie bij autistische kinderen", Dennis C. Russo, Arnold Rincover, Journal of Applied Behavior Analysis, Wiley Online Library, 1977.
Peterson, Gail B. "Een dag van grote verlichting: B. F. Skinner's Discovery of Shaping." Journal of the Experimental Analysis of Behaviour, 10.1901 / jeab.2004.82-317, National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine, november 2004, Bethesda, MD.
Rothschild, Michael L. "Gedragsleertheorie: de relevantie ervan voor marketing en promoties." Journal of Marketing, William C. Gaidis, Vol. 45, nr. 2, Sage Publications, Inc., JSTOR, voorjaar 1981.