In zijn boek, The Writer's Journey: Mythic Structure, Christopher Vogler schrijft dat de lezer voor een compleet gevoel een extra moment van dood en wedergeboorte moet ervaren, subtiel anders dan de beproeving.
Dit is het hoogtepunt van het verhaal, de laatste gevaarlijke ontmoeting met de dood. De held moet worden gereinigd van de reis voordat hij terugkeert naar de gewone wereld. De kunst voor de schrijver is om te laten zien hoe het gedrag van de held is veranderd, om aan te tonen dat de held een opstanding heeft doorgemaakt.
De kunst van de literatuurstudent is om die verandering te herkennen.
Vogler beschrijft de opstanding door middel van heilige architectuur, die, zegt hij, beoogt het gevoel van opstanding te creëren door aanbidders op te sluiten in een donkere smalle hal, zoals een geboortekanaal, voordat ze naar een open, goed verlichte ruimte worden gebracht, met een overeenkomstige opluchting.
Tijdens de opstanding worden dood en duisternis nog een keer ontmoet voordat ze voorgoed worden overwonnen. Gevaar is meestal op de breedste schaal van het hele verhaal en de bedreiging is voor de hele wereld, niet alleen voor de held. De inzet is het hoogst.
De held, leert Vogler, gebruikt alle lessen die zijn geleerd tijdens de reis en wordt omgezet in een nieuw wezen met nieuwe inzichten.
Helden kunnen hulp krijgen, maar lezers zijn het meest tevreden wanneer de held zelf de beslissende actie uitvoert, waardoor de dood in de schaduw komt.
Dit is vooral belangrijk wanneer de held een kind of een jonge volwassene is. Uiteindelijk moeten ze absoluut in zijn eentje winnen, vooral als een volwassene de schurk is.
De held moet volgens Vogler tot aan de rand van de dood worden gebracht en duidelijk vechten voor haar leven.
Climaxes hoeven echter niet explosief te zijn. Vogler zegt dat sommige lijken op een zachte golf van emoties. De held kan door een climax van mentale verandering gaan die een fysieke climax creëert, gevolgd door een spirituele of emotionele climax als het gedrag en de gevoelens van de held veranderen.
Hij schrijft dat een climax een gevoel van catharsis zou moeten geven, een zuiverende emotionele ontlading. Psychologisch komt angst of depressie vrij door onbewust materiaal naar de oppervlakte te brengen. De held en de lezer hebben het hoogste punt van bewustzijn bereikt, een piekervaring van hoger bewustzijn.
Catharsis werkt het beste door een fysieke uitdrukking van emoties zoals gelach of tranen.
Deze verandering in de held is het meest bevredigend wanneer het in fasen van groei gebeurt. Schrijvers maken vaak de fout om de held abrupt te laten veranderen vanwege een enkel incident, maar dat is niet de manier waarop het echte leven gebeurt.
Dorothy's opstanding herstelt van de schijnbare dood van haar hoop om naar huis terug te keren. Glinda legt uit dat ze de macht had om de hele tijd naar huis terug te keren, maar ze moest het zelf leren.
Zodra de transformatie van de held voltooid is, keert hij of zij terug naar de gewone wereld met het elixer, een grote schat of een nieuw inzicht om te delen. Dit kan liefde, wijsheid, vrijheid of kennis zijn, schrijft Vogler. Het hoeft geen tastbare prijs te zijn. Tenzij er iets wordt teruggebracht van de beproeving in de binnenste grot, een elixer, is de held gedoemd het avontuur te herhalen.