Slag om Bergen tijdens de Eerste Wereldoorlog

De Slag om Bergen werd gevochten op 23 augustus 1914, tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en was de eerste betrokkenheid van het Britse leger bij het conflict. De Britten werkten uiterst links van de geallieerde linie en namen een positie in nabij Bergen, België, in een poging de Duitse opmars in dat gebied te stoppen. Aangevallen door het Duitse Eerste Leger, zette de in aantal overtroffen Britse Expeditietroepen een hardnekkige verdediging op en veroorzaakte zware verliezen aan de vijand. Grotendeels de hele dag vasthoudend, vielen de Britten uiteindelijk terug vanwege het toenemende aantal Duitse en de terugtrekking van het Franse Vijfde Leger aan hun rechterkant.

Achtergrond

De British Expeditionary Force stak het kanaal over in de begindagen van de Eerste Wereldoorlog en werd ingezet op het gebied van België. Onder leiding van veldmaarschalk Sir John French kwam het in positie voor Bergen en vormde een lijn langs het kanaal Mons-Condé, net links van het Franse Vijfde Leger toen de grotere Slag om de Grenzen op gang kwam. Een volledig professionele kracht, de BEF groef in om de oprukkende Duitsers af te wachten die door België vegen in overeenstemming met het Schlieffen Plan (Kaart).

Het BEF bestond uit vier infanteriedivisies, een cavaleriedivisie en een cavaleriabrigade en bezat ongeveer 80.000 man. Hoogopgeleid, kon de gemiddelde Britse infanterist vijftien keer per minuut een doelwit raken op 300 meter. Bovendien beschikten veel van de Britse troepen over gevechtservaring vanwege dienst in het hele rijk. Ondanks deze attributen zou de Duitse keizer Wilhelm II de BEF een "verachtelijk klein leger" hebben genoemd en zijn commandanten opgedragen het "uit te roeien". De beoogde leugen werd omarmd door de leden van de BEF die zichzelf begonnen te verwijzen als de "Oude Verachtelijkheden".

Legers en commandanten

Brits

• Veldmaarschalk Sir John French
• 4 divisies (ca. 80.000 mannen)

Duitsers

• Generaal Alexander von Kluck
• 8 divisies (ca. 150.000 mannen)

Eerste contact

Op 22 augustus, na te zijn verslagen door de Duitsers, vroeg de commandant van het Vijfde Leger, generaal Charles Lanrezac, Frans om zijn positie langs het kanaal te behouden gedurende 24 uur terwijl de Fransen terugvielen. Frans stemde in met zijn twee korpscommandanten, generaal Douglas Haig en generaal Horace Smith-Dorrien, om zich voor te bereiden op de Duitse aanval. Hierdoor zag het II Corps van Smith-Dorrien aan de linkerkant een sterke positie langs het kanaal, terwijl het I Corps van Haig aan de rechterkant een lijn vormde die ook langs de weg Mons-Beaumont naar het zuiden boog om de rechterflank van het BEF te beschermen. De Fransen vonden dit nodig voor het geval de positie van Lanrezac in het oosten instortte. Een centraal kenmerk in de Britse positie was een lus in het kanaal tussen Bergen en Nimy die een saillant in de lijn vormde.

Diezelfde dag, rond 6.30 uur, begonnen de hoofdelementen van het eerste leger van generaal Alexander von Kluck contact te maken met de Britten. De eerste schermutseling vond plaats in het dorp Casteau toen C Squadron van de 4e Royal Irish Dragoon Guards mannen van de Duitse 2e Kuirassiers tegenkwam. In dit gevecht gebruikte kapitein Charles B. Hornby zijn sabel om de eerste Britse soldaat te worden die een vijand doodde, terwijl naar verluidt Drummer Edward Thomas de eerste Britse schoten van de oorlog afvuurde. De Duitsers verdrijven, keerden de Britten terug naar hun linies (Kaart).

De Britten houden

Om 5.30 uur op 23 augustus ontmoetten Fransen opnieuw Haig en Smith-Dorrien en vertelden hen om de lijn langs het kanaal te versterken en de kanaalbruggen voor te bereiden op sloop. In de vroege ochtendmist en regen verschenen de Duitsers in toenemende aantallen aan het 20-mijlfront van het BEF. Kort voor 9:00 uur stonden Duitse kanonnen in positie ten noorden van het kanaal en opende het vuur op de posities van het BEF. Dit werd gevolgd door een acht-bataljon aanval door infanterie van IX Korps. Bij het naderen van de Britse linies tussen Obourg en Nimy, werd deze aanval onder vuur genomen door de veteraan infanterie van het BEF. Speciale aandacht werd besteed aan de saillante gevormd door de lus in het kanaal toen de Duitsers probeerden vier bruggen in het gebied over te steken.

De Britse rangen decimerend, handhaafden de Britten een zo hoge vuursnelheid met hun Lee-Enfield geweren dat de aanvallers dachten dat ze geconfronteerd werden met machinegeweren. Terwijl de mannen van von Kluck in grotere aantallen arriveerden, werden de aanvallen intensiever en dwongen de Britten om terug te vallen. Aan de noordrand van Bergen werd een bitter gevecht voortgezet tussen de Duitsers en het 4e Bataljon, Koninklijke Fusiliers rond een draaibrug. Door de Britten opengelaten, konden de Duitsers oversteken toen soldaat August Neiemeier in het kanaal sprong en de brug sloot.

Terugtrekken

Tegen de middag werd Frans gedwongen zijn mannen te bevelen terug te vallen vanwege de zware druk op zijn front en het verschijnen van de Duitse 17e divisie op zijn rechterflank. Rond 15:00 uur werden de meest opvallende en Bergen in de steek gelaten en raakten elementen van het BEF bezig met achterhoede-acties langs de linie. In één situatie hield een bataljon van de Koninklijke Munster Fusiliers negen Duitse bataljons op afstand en zorgde voor de veilige terugtrekking van hun divisie. Toen de nacht viel, stopten de Duitsers hun aanval om hun linies te hervormen.

Hoewel de BEF op korte afstand ten zuiden van het land nieuwe lijnen aanzette, arriveerde op 24 augustus rond 2:00 uur het bericht dat het Franse vijfde leger zich terugtrok in het oosten. Met zijn flank blootgesteld, beval Frans een terugtocht naar het zuiden in Frankrijk met als doel een lijn te vormen langs de Valenciennes-Maubeuge-weg. Toen ze dit punt bereikten na een reeks scherpe acties van de achterhoede op de 24e, ontdekten de Britten dat de Fransen zich nog steeds terugtrokken. Liet weinig keus, de BEF ging verder naar het zuiden als onderdeel van wat bekend werd als de Great Retreat (Kaart).

Nasleep

De Slag om Bergen kostte de Britten ongeveer 1600 doden en gewonden, waaronder de latere WWII-held Bernard Montgomery. Voor de Duitsers bleek de verovering van Bergen kostbaar omdat hun verliezen ongeveer 5.000 doden en gewonden telden. Hoewel een nederlaag, kocht de stand van de BEF waardevolle tijd voor Belgische en Franse troepen om terug te vallen in een poging om een ​​nieuwe verdedigingslinie te vormen. De retraite van het BEF duurde uiteindelijk 14 dagen en eindigde in de buurt van Parijs (kaart). De terugtrekking eindigde met de geallieerde overwinning in de Eerste Slag om de Marne begin september.