Wie of wat waren de Bogomils?

Een Bogomil was lid van een ketterse sekte die zijn oorsprong vond in Bulgarije in de tiende eeuw. De sekte is kennelijk vernoemd naar de stichter, de priester Bogomil.

De leer van de Bogomils

Bogomilisme was dualistisch van aard - dat wil zeggen dat zijn volgelingen geloofden dat zowel goede als kwade krachten het universum hebben geschapen. Bogomils geloofde dat de materiële wereld door de duivel werd geschapen en daarom veroordeelden zij alle activiteiten die de mensheid in nauw contact met de materie brachten, waaronder het eten van vlees, het drinken van wijn en het huwelijk. Bogomils werden opgemerkt en zelfs geprezen door hun vijanden voor hun soberheid, maar hun afwijzing van de hele organisatie van de orthodoxe kerk maakte hen ketters en daarom werden ze gezocht voor bekering en, in sommige gevallen, vervolging.

Oorsprong en verspreiding van Bogomilism

Het idee van Bogomilisme lijkt het resultaat te zijn van een combinatie van neo-manicheanisme met een lokale beweging gericht op de hervorming van de Bulgaars-orthodoxe kerk. Dit theologische gezichtspunt verspreidde zich over een groot deel van het Byzantijnse rijk in de 11e en 12e eeuw. Zijn populariteit in Constantinopel resulteerde in de gevangenneming van vele prominente Bogomils en de verbranding van hun leider, Basil, rond 1100. De ketterij bleef zich verspreiden totdat, tegen het begin van de 13e eeuw, er een netwerk was van Bogomils en aanhangers van soortgelijke filosofieën, inclusief Pauliciërs en Cathari, die zich uitstrekten van de Zwarte Zee tot de Atlantische Oceaan.

Het verval van Bogomilism

In de 13e en 14e eeuw werden verschillende delegaties van Franciscaanse zendelingen gestuurd om ketters in de Balkan te bekeren, inclusief Bogomils; degenen die ze niet konden bekeren, werden uit de regio verdreven. Toch bleef het Bogomilisme sterk in Bulgarije tot de 15e eeuw, toen de Ottomanen delen van Zuidoost-Europa veroverden en de sekten begonnen te verdwijnen. Overblijfselen van dualistische praktijken zijn te vinden in de folklore van Zuid-Slaven, maar er blijft weinig anders over van de eens zo krachtige sekte.