In kritisch denken komen we vaak stellingen tegen die het slachtoffer worden van de misvatting van verdeeldheid. Deze gemeenschappelijke logische denkfout verwijst naar een toeschrijving die aan een hele klasse is geplaatst, ervan uitgaande dat elk onderdeel dezelfde eigenschap heeft als het geheel. Dit kunnen fysieke objecten, concepten of groepen mensen zijn.
Door elementen van een geheel te groeperen en aan te nemen dat elk stuk automatisch een bepaald kenmerk heeft, geven we vaak een onjuist argument aan. Dit valt in de categorie van een denkfout van grammaticale analogie. Het kan van toepassing zijn op vele argumenten en verklaringen die we afleggen, waaronder het debat over religieuze overtuigingen.
De misvatting van de verdeling is vergelijkbaar met de misvatting van de compositie, maar dan omgekeerd. Deze misvatting houdt in dat iemand een attribuut van een geheel of een klasse neemt en ervan uitgaat dat het ook noodzakelijkerwijs voor elk onderdeel of lid moet gelden.
De misvatting van deling neemt de vorm aan van:
X heeft eigenschap P. Daarom hebben alle delen (of leden) van X deze eigenschap P.
Hier zijn enkele voor de hand liggende voorbeelden van de Fallacy of Division:
De Verenigde Staten zijn het rijkste land ter wereld. Daarom moet iedereen in de Verenigde Staten rijk zijn en goed leven.
Omdat professionele sporters buitensporige salarissen ontvangen, moet elke professionele sportspeler rijk zijn.
Het Amerikaanse rechtssysteem is een eerlijk systeem. Daarom kreeg de verdachte een eerlijk proces en werd hij niet oneerlijk geëxecuteerd.
Net als bij de misvatting van de compositie, is het mogelijk om vergelijkbare argumenten te creëren die geldig zijn. Hier zijn enkele voorbeelden:
Alle honden zijn van de canidae familie. Daarom komt mijn Doberman uit de familie Canidae.
Alle mannen zijn sterfelijk. Daarom is Socrates sterfelijk.
Waarom zijn deze laatste voorbeelden van geldige argumenten? Het verschil is tussen distributieve en collectieve kenmerken.
Attributen die door alle leden van een klasse worden gedeeld, worden aangeroepen verdelend omdat het kenmerk onder alle leden wordt verdeeld omdat het lid is. Attributen die alleen worden gemaakt door de juiste onderdelen op de juiste manier samen te brengen, worden genoemd collectief. Dit komt omdat het een attribuut is van een verzameling in plaats van van de individuen.
Deze voorbeelden illustreren het verschil:
Sterren zijn groot.
Sterren zijn talrijk.
Elke bewering wijzigt het woord sterren met een attribuut. In de eerste, het kenmerk groot is distributief. Het is een kwaliteit die elke ster afzonderlijk vasthoudt, ongeacht of deze in een groep zit of niet. In de tweede zin, het kenmerk talrijk is collectief. Het is een kenmerk van de hele groep sterren en bestaat alleen vanwege de verzameling. Geen enkele ster kan het kenmerk 'talrijk' hebben.
Dit toont een primaire reden waarom zoveel argumenten als deze misleidend zijn. Wanneer we dingen samenbrengen, kunnen ze vaak resulteren in een geheel met nieuwe eigenschappen die niet afzonderlijk beschikbaar zijn voor de onderdelen. Dit wordt vaak bedoeld met de uitdrukking "het geheel is meer dan de som der delen".
Het feit dat atomen op een bepaalde manier samen een levende hond vormen, betekent niet dat alle atomen leven - of dat de atomen zelf honden zijn,.
Atheïsten komen vaak de misvatting van verdeeldheid tegen wanneer ze debatteren over religie en wetenschap. Soms kunnen ze zich er zelf aan schuldig maken:
Het christendom heeft in zijn geschiedenis veel slechte dingen gedaan. Daarom zijn alle christenen slecht en gemeen.
Een veel voorkomende manier om de misvatting van verdeeldheid te gebruiken, staat bekend als 'schuld door associatie'. Dit wordt duidelijk geïllustreerd in het bovenstaande voorbeeld. Een vervelende eigenschap wordt toegeschreven aan een hele groep mensen - politiek, etnisch, religieus, enz. Vervolgens wordt geconcludeerd dat een bepaald lid van die groep (of elk lid) verantwoordelijk moet worden gehouden voor de vervelende dingen die we hebben bedacht. Ze zijn daarom schuldig verklaard vanwege hun associatie met die groep.
Hoewel het ongebruikelijk is voor atheïsten om dit specifieke argument op zo'n directe manier te beweren, hebben veel atheïsten soortgelijke argumenten aangevoerd. Als het niet wordt gezegd, is het niet ongebruikelijk dat atheïsten zich gedragen alsof ze geloofden dat dit argument waar was.
Hier is een iets gecompliceerder voorbeeld van de misvatting van verdeeldheid die vaak door creationisten wordt gebruikt:
Tenzij elke cel in je hersenen in staat is tot bewustzijn en denken, kan het bewustzijn en denken in je hersenen niet alleen door materie worden verklaard.
Het lijkt niet op de andere voorbeelden, maar het is nog steeds de misvatting van deling - het is gewoon verborgen. We kunnen het beter zien als we het verborgen uitgangspunt duidelijker vermelden:
Als je (materiële) hersenen in staat zijn tot bewustzijn, dan moet elke cel van je hersenen in staat zijn tot bewustzijn. Maar we weten dat elke cel van je hersenen geen bewustzijn bezit. Daarom kunnen je (materiële) hersenen zelf niet de bron van je bewustzijn zijn.
Dit argument veronderstelt dat als iets waar is voor het geheel, het ook waar moet zijn voor de delen. Omdat het niet waar is dat elke cel in je hersenen individueel in staat is tot bewustzijn, concludeert het argument dat er iets meer bij betrokken moet zijn - iets anders dan materiële cellen.
Bewustzijn moet daarom van iets anders komen dan het materiële brein. Anders zou het argument tot een echte conclusie leiden.
Maar als we ons eenmaal realiseren dat het argument een misvatting bevat, hebben we geen reden meer om aan te nemen dat bewustzijn door iets anders wordt veroorzaakt. Het zou hetzelfde zijn als dit argument gebruiken:
Tenzij elk onderdeel van een auto in staat is tot zelfaandrijving, kan zelfaandrijving in een auto niet alleen door de materiële auto-onderdelen worden verklaard.
Geen intelligent persoon zou ooit denken om dit argument te gebruiken of te accepteren, maar het is structureel vergelijkbaar met het bewustzijnsvoorbeeld.